ప్రపంచంలో రెండో అతిపెద్ద జనాభా కలిగిన దేశం భారత్. ఇంతటి జనాభా అవసరాలను తీర్చడానికి శక్తి వనరులపై భారీగా ఆధారపడాల్సి వస్తోంది. ప్రత్యేకంగా క్రూడ్ ఆయిల్ విషయంలో, దేశీయ ఉత్పత్తి అవసరాలను తీరుస్తూ సరిపోకపోవడంతో, భారత్ దిగుమతులపై ఎక్కువగా ఆధారపడుతోంది. ప్రస్తుతం రోజుకు సగటున 5.4 మిలియన్ బ్యారళ్ల క్రూడ్ ఆయిల్ దిగుమతి చేసుకుంటోంది.
రష్యా–ఉక్రెయిన్ యుద్ధం తర్వాత పాశ్చాత్య దేశాలు రష్యాపై ఆర్థిక ఆంక్షలు విధించాయి. దాంతో యూరప్, అమెరికా మార్కెట్లు తగ్గిపోవడంతో రష్యాకు కొత్త కొనుగోలుదారుల అవసరం ఏర్పడింది. ఈ పరిస్థితిలో భారత్, చైనా వంటి పెద్ద మార్కెట్లు రష్యాకు మిత్రదేశాలుగా మారాయి. ప్రస్తుతం భారత్ కొనుగోలు చేస్తున్న మొత్తం క్రూడ్ ఆయిల్లో 36% వరకు రష్యా నుంచే వస్తోంది.
ఇటీవలి సమాచారం ప్రకారం రష్యా తన క్రూడ్ ఆయిల్ ధరలపై డిస్కౌంట్లు పెంచుతోంది. బ్యారల్కు 3-4 డాలర్ల వరకు తగ్గింపు లభించనుందని విశ్లేషకులు చెబుతున్నారు. ఇది భారత్కు అనూహ్యమైన ఆర్థిక లాభాన్ని ఇస్తుంది. ఒకవైపు అంతర్జాతీయ మార్కెట్లో ధరలు పెరిగినా, మరోవైపు రష్యా నుంచి చౌకగా సరఫరా కొనసాగుతుండటంతో,
భారత్కి దిగుమతి వ్యయం తగ్గుతుంది. దీనివల్ల దేశీయ ఇంధన ధరలు కూడా కొంత స్థిరంగా ఉండే అవకాశముంది.
అధ్యక్షుడు ట్రంప్ మళ్లీ ముందుకొచ్చి 50% టారిఫ్లు విధించాలన్న ఒత్తిడి తెస్తున్నాడు. అమెరికా దృష్టిలో భారత్ రష్యా నుంచి ఇంధనం కొనుగోలు చేయడం వారి వ్యాపార ప్రయోజనాలకు ఆటంకంగా కనిపిస్తోంది. అయితే భారత్ తన “స్ట్రాటజిక్ ఆటానమీ” (వ్యూహాత్మక స్వతంత్రం)ను కాపాడుకుంటూ రష్యా–చైనా వంటి దేశాలతో సంబంధాలను మరింత బలపరుస్తోంది.
ఇటీవల చైనాలో జరిగిన షాంఘై కోఆపరేషన్ ఆర్గనైజేషన్ (SCO) సమ్మిట్ లో భారత్ పాల్గొనడం, అక్కడ చైనా–రష్యా నాయకత్వంతో సన్నిహితంగా మెలగడం అంతర్జాతీయ వర్గాల్లో చర్చనీయాంశమైంది. ఈ సమ్మిట్ ద్వారా భారత్ తూర్పు బ్లాక్ (Russia-China Axis) వైపు మరింత దగ్గరవుతుందన్న సంకేతాలు వెలువడ్డాయి.
చౌకగా ఆయిల్ దొరకడం అంటే, దేశీయంగా పెట్రోలు, డీజిల్ ధరలపై పాజిటివ్ ఇంపాక్ట్ ఉంటుందని భావించవచ్చు. నేరుగా ధరలు తగ్గకపోయినా కనీసం స్థిరంగా ఉండే అవకాశముంది. రవాణా ఖర్చులు తగ్గితే, వ్యవసాయ రంగంలో డీజిల్ వినియోగం తక్కువ ఖర్చుతో పూర్తవుతుంది. సరకు రవాణా వ్యయం తగ్గి, ద్రవ్యోల్బణం (inflation) కూడా నియంత్రణలో ఉండే అవకాశం ఉంటుంది. సాధారణ వినియోగదారుడికి రోజువారీ ఖర్చుల్లో కొంత ఉపశమనం లభిస్తుంది.
ప్రస్తుత పరిస్థితులను చూస్తే భారత్ రష్యా నుంచి మరింత కాలం చౌకగా క్రూడ్ ఆయిల్ దిగుమతి చేసుకునే అవకాశం ఉంది. అయితే దీని వల్ల అమెరికా, యూరప్ వంటి పాశ్చాత్య దేశాలతో సంబంధాలు ఎంతవరకు ప్రభావితమవుతాయన్నది గమనించాల్సిన అంశం. భారత్ ఒకవైపు గ్లోబల్ డిప్లోమసీలో సంతులనం పాటిస్తూ, మరోవైపు తన ప్రజల ఇంధన అవసరాలను తీర్చడం అనే డబుల్ చాలెంజ్ను ఎదుర్కొంటోంది.
మొత్తం మీద, పెరిగిన డిస్కౌంట్ల వలన భారత్కు పెద్ద లాభం దక్కనుంది. చౌకగా ఇంధనం లభించడం వలన దేశీయ ఆర్థిక వ్యవస్థకు ఊరట లభించడమే కాకుండా, సాధారణ ప్రజల ఖర్చులు కూడా తగ్గే అవకాశం ఉంది.