మధ్యప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో 'టమాటా వైరస్' రూపంలో కొత్త ఆరోగ్య సంక్షోభం మొదలైంది. ఇది ముఖ్యంగా తల్లిదండ్రులను తీవ్ర ఆందోళనకు గురిచేస్తోంది. ఎందుకంటే, ఈ వైరస్ ప్రధానంగా పాఠశాలలకు వెళ్లే చిన్న పిల్లలనే లక్ష్యంగా చేసుకుని శరవేగంగా వ్యాపిస్తోంది. కేవలం ఆగస్టు, సెప్టెంబర్ నెలల వ్యవధిలోనే భోపాల్, ఇండోర్, జబల్‌పూర్ వంటి ప్రధాన నగరాల్లో 200కు పైగా కేసులు నమోదవడం పరిస్థితి తీవ్రతను తెలియజేస్తోంది.
వైద్యులు దీనిని సాధారణంగా 'హ్యాండ్-ఫుట్-మౌత్ డిసీజ్' (HFMD) రకంగా గుర్తించారు. ఈ వ్యాధి ప్రభావం ముఖ్యంగా 6 నుంచి 13 సంవత్సరాల వయసున్న పిల్లలలో అధికంగా కనిపిస్తోంది. రాష్ట్రవ్యాప్తంగా 50కి పైగా పాఠశాలల్లో ఈ క్లస్టర్ కేసులు బయటపడటంతో.. స్కూళ్లకు వెళ్లే పిల్లల విషయంలో తల్లిదండ్రులు మరింత జాగ్రత్తగా ఉండాలని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. వర్షాకాలం తర్వాత వాతావరణంలో పెరిగిన వేడి, తేమ ఈ వైరస్ వ్యాప్తికి మరింత ఆజ్యం పోస్తున్నాయని విశ్లేషిస్తున్నారు.
ఎలా వ్యాపిస్తుంది? లక్షణాలేంటి?
టమాటా వైరస్ ఒకరి నుంచి మరొకరికి చాలా సులభంగా, వేగంగా వ్యాపించే గుణం కలిగి ఉంది.
వ్యాప్తి మార్గాలు: వ్యాధి సోకిన పిల్లలు మాట్లాడినప్పుడు, దగ్గినప్పుడు లేదా తుమ్మినప్పుడు వెలువడే తుంపర్ల ద్వారా ఇది ఇతరులకు సోకుతుంది. అలాగే, వారి లాలాజలం, ముక్కు నుంచి కారే ద్రవాల ద్వారా కూడా వ్యాప్తి చెందుతుంది.
రద్దీ ప్రాంతాలు: పాఠశాలలు, ఆసుపత్రులు వంటి రద్దీ ప్రదేశాలలో పిల్లలు ఒకరినొకరు దగ్గరగా తాకడం, ఆట వస్తువులను పంచుకోవడం వల్ల వ్యాప్తి మరింత వేగవంతమవుతుంది.
టమాటా వైరస్ లక్షణాలు (3 నుంచి 6 రోజుల్లో):
మొదట: తీవ్రమైన జ్వరం, గొంతు నొప్పి, నీరసం, అలసట వంటి లక్షణాలు కనిపిస్తాయి.
తర్వాత: ఒకటి రెండు రోజుల్లో చేతులు, పాదాలు, నోటి చుట్టూ, పిరుదుల వద్ద టమోటాల్లాంటి ఎర్రటి నీటి పొక్కులు (దద్దుర్లు) ఏర్పడతాయి.
నొప్పి: ఈ పొక్కుల వల్ల సాధారణంగా నొప్పి ఉండదు. కానీ, అవి పగిలి పుండుగా మారితే మాత్రం తీవ్రమైన మంట, నొప్పి కలుగుతాయి.
నోటిలో పుండ్లు: ముఖ్యంగా నోటిలో పుండ్లు ఏర్పడటం వల్ల పిల్లలు ఆహారం తీసుకోవడానికి చాలా ఇబ్బంది పడతారు.
మధ్యప్రదేశ్‌లో నమోదైన కేసుల్లో దాదాపు 70 శాతం 8 నుంచి 10 ఏళ్ల వయసు పిల్లల్లోనే ఉండటం గమనార్హం. చాలా అరుదైన సందర్భాల్లో ఈ వైరస్ మెదడువాపు (ఎన్‌సెఫలైటిస్) లేదా మెనింజైటిస్ వంటి తీవ్ర అనారోగ్యాలకు దారితీసే ప్రమాదం ఉందని వైద్యులు హెచ్చరిస్తున్నారు.
నివారణే మార్గం: చేయాల్సినవి, చేయకూడనివి..
ప్రస్తుతం ఈ వైరస్‌కు ప్రత్యేకంగా చికిత్స ఏదీ లేదు. జ్వరం, నొప్పిని తగ్గించడానికి పారాసెటమాల్ వంటి మందులు మాత్రమే వాడాలని వైద్యులు చెబుతున్నారు. శుభవార్త ఏంటంటే, దాదాపు 90 శాతం కేసులు ఇంట్లోనే సరైన సంరక్షణతో 7 నుంచి 10 రోజుల్లో వాటంతట అవే తగ్గిపోతాయి.
తల్లిదండ్రులు చేయాల్సినవి:
పరిశుభ్రత: పిల్లలు తరచూ సబ్బుతో చేతులు శుభ్రం చేసుకునేలా చూడాలి. ఇంటి వాతావరణాన్ని, ముఖ్యంగా పిల్లలు ఆడుకునే వస్తువులను శుభ్రంగా ఉంచాలి.
ఐసోలేషన్: వ్యాధి సోకిన పిల్లలను కనీసం 7 నుంచి 10 రోజుల పాటు పాఠశాలకు పంపకుండా ఇంట్లోనే ఐసోలేషన్‌లో ఉంచాలి. ఇది ఇతరులకు వ్యాపించకుండా ఆపుతుంది.
వైద్యుడిని సంప్రదించడం: పిల్లల్లో ఏవైనా లక్షణాలు కనిపిస్తే నిర్లక్ష్యం చేయకుండా వెంటనే వైద్యులను సంప్రదించాలి.
ప్రభుత్వ చర్యలు:
టమాటా వైరస్ వ్యాప్తిని అరికట్టేందుకు మధ్యప్రదేశ్ ఆరోగ్య శాఖ అప్రమత్తమైంది. రాష్ట్రవ్యాప్తంగా 100కు పైగా పర్యవేక్షణ బృందాలను రంగంలోకి దించింది. ఈ బృందాలు ప్రభావిత ప్రాంతాల్లో పర్యటిస్తూ ఆరోగ్య శిబిరాలు, అవగాహన కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తున్నాయి.
వ్యాక్సిన్ లేదు: ప్రస్తుతం భారత్‌లో ఈ వైరస్‌కు వ్యాక్సిన్ అందుబాటులో లేదు.
జాగ్రత్త అవసరం: మధ్యప్రదేశ్‌లో ఇప్పటివరకు ఎలాంటి మరణాలు సంభవించనప్పటికీ, నిర్లక్ష్యం వహిస్తే కేసుల సంఖ్య మరింత పెరిగే ప్రమాదం ఉందని వైద్యులు హెచ్చరిస్తున్నారు.
వ్యక్తిగత పరిశుభ్రతే ఈ వైరస్ బారిన పడకుండా ఉండటానికి కీలకమైన మార్గం. మీ పిల్లల ఆరోగ్యం విషయంలో ఎప్పుడూ అప్రమత్తంగా ఉండండి.!
