బ్యాంక్ కస్టమర్లకు శుభవార్త. ఇకపై చెక్కులు క్లియర్ కావడానికి రోజుల తరబడి వేచి చూడాల్సిన అవసరం లేకుండా పోయింది. రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (ఆర్‌బీఐ) తీసుకొచ్చిన కొత్త నిబంధనల ప్రకారం, అక్టోబర్ 4 నుంచి ‘అదే రోజు చెక్ క్లియరెన్స్’ విధానం దేశవ్యాప్తంగా అమల్లోకి రానుంది. ఇప్పటివరకు చెక్ క్లియరెన్స్‌కు కనీసం రెండు రోజులు పట్టేది. ఈ కొత్త విధానం ద్వారా కేవలం కొన్ని గంటల్లోనే ఖాతాలో డబ్బు జమ అవుతుంది. ప్రముఖ ప్రైవేట్ బ్యాంకులైన హెచ్‌డీఎఫ్‌సీ, ఐసీఐసీఐతో పాటు పలు బ్యాంకులు ఈ నూతన విధానాన్ని అమలు చేయనున్నట్లు ప్రకటించాయి.
కస్టమర్లకు సౌలభ్యం కల్పించడమే కాకుండా, చెల్లింపుల వ్యవస్థను మరింత వేగంగా, సురక్షితంగా మార్చడమే ఈ మార్పుల ఉద్దేశమని ఆర్‌బీఐ తెలిపింది. ఈ నేపథ్యంలో చెక్కులు బౌన్స్ కాకుండా ఉండేందుకు కస్టమర్లు ముందుగానే తమ ఖాతాల్లో తగినంత బ్యాలెన్స్ ఉంచుకోవాలని బ్యాంకులు సూచిస్తున్నాయి. అలాగే చెక్కులపై లబ్ధిదారుడి పేరు, తేదీ, మొత్తం వంటి వివరాలను తప్పులేకుండా స్పష్టంగా నమోదు చేయాలని సూచిస్తున్నారు. ఒక చిన్న పొరపాటు వల్ల కూడా చెక్కులు తిరస్కరించబడే అవకాశం ఉందని హెచ్చరిస్తున్నారు.
చెక్కుల భద్రతను పెంచడానికి ‘పాజిటివ్ పే సిస్టమ్’**ను తప్పనిసరి చేశారు. దీని ప్రకారం రూ.50,000 కంటే ఎక్కువ విలువైన చెక్కులు జమ చేసే ముందు ఖాతాదారులు తప్పనిసరిగా ఆ చెక్కుకు సంబంధించిన కీలక వివరాలను బ్యాంకుకు అందించాలి. చెక్ నంబర్, అకౌంట్ నంబర్, తేదీ, మొత్తం, లబ్ధిదారుడి పేరు వంటి వివరాలను కనీసం 24 గంటల ముందే ఈ-మెయిల్ లేదా డిజిటల్ పోర్టల్ ద్వారా పంపాలి. బ్యాంకులు చెక్కు సమర్పించిన తర్వాత ఆ వివరాలను ముందుగా అందించిన వాటితో సరిపోల్చి ధృవీకరించి మాత్రమే క్లియర్ చేస్తాయి. ఈ విధానం వల్ల చెక్ మోసాలను నివారించవచ్చని అధికారులు తెలిపారు.
ఆర్‌బీఐ ఇప్పటికే రూ.5 లక్షలకు మించిన చెక్కులకు పాజిటివ్ పే సిస్టమ్ తప్పనిసరి అని ఆదేశాలు జారీ చేసింది. ఇప్పటి వరకు బ్యాంకులు చెక్ ట్రంకేషన్ సిస్టమ్ (CTS) ఆధారంగా క్లియరెన్స్ చేసేవి. దీంతో ఎటీఎంలు లేదా డ్రాప్ బాక్స్‌లలో వేసిన చెక్కులు క్లియర్ కావడానికి రెండు రోజులు పడేది. కానీ కొత్త ‘అదే రోజు చెక్ క్లియరెన్స్’ విధానం ప్రారంభమవడంతో ఆ జాప్యం పూర్తిగా తొలగిపోనుంది. ఈ మార్పు వల్ల ప్రజల లావాదేవీలు వేగవంతం కావడంతో పాటు, వ్యాపార లావాదేవీల్లో కూడా పెద్ద ఎత్తున పారదర్శకత పెరుగుతుందని భావిస్తున్నారు.
