భారత్–అమెరికా మధ్య వాణిజ్య సంబంధాలు ఎప్పటికప్పుడు చర్చనీయాంశమవుతూనే ఉన్నాయి. ఇటీవల అమెరికా అధ్యక్షుడు డొనాల్డ్ ట్రంప్‌కు ఆర్థిక సలహాదారుగా ఉన్న హోవర్డ్ లుత్నిక్ చేసిన వ్యాఖ్యలు మళ్లీ ఈ అంశాన్ని ముందుకు తెచ్చాయి. భారత్ టారిఫ్ వ్యవహారంలో అమెరికాకు తలవంచుతుందని, ‘సారీ’ చెప్పి డీల్ చేసుకోవాల్సిందేనని ఆయన వ్యాఖ్యానించారు. ఈ వ్యాఖ్యలు భారత్‌లోనే కాదు, అంతర్జాతీయ వేదికలపై కూడా చర్చకు దారితీశాయి.
హోవర్డ్ లుత్నిక్ వ్యాఖ్యలు చాలా నేరుగా, అహంకారపూర్వకంగా వినిపించాయి. “US మార్కెట్ లేకుండా భారత్ ఆర్థికంగా నిలబడలేదు అని ఆయన స్పష్టం చేశారు. “మోదీతో ఎలా డీల్ చేసుకోవాలో ట్రంప్ కి బాగా తెలుసు” అంటూ అమెరికా వైఖరిని రేఖాంకితం చేశారు. “రాబోయే రెండు నెలల్లో భారత్ అమెరికాతో మళ్లీ చర్చలకు వస్తుంది” అని ఆయన ఊహించారు. ఈ మాటలు భారత ప్రజల్లో అసహనం కలిగించడమే కాకుండా, నిపుణుల్లో కూడా ఆందోళన కలిగించాయి.
భారత్, అమెరికా దేశాల మధ్య వాణిజ్య సంబంధాలు చాలా పెద్దవే. కానీ టారిఫ్ (సుంకం) వ్యవహారంలో ఇరుదేశాల మధ్య తరచూ విభేదాలు జరుగుతూనే ఉన్నాయి. అమెరికా, భారత మార్కెట్లోకి వచ్చే కొన్ని ఉత్పత్తులపై అధిక సుంకాలు ఉన్నాయని ఎప్పుడూ విమర్శిస్తోంది. భారత్ అయితే తన స్థానిక పరిశ్రమల రక్షణ కోసం ఈ విధానాన్ని అనుసరిస్తోంది. మరోవైపు, అమెరికా కూడా భారత ఉత్పత్తులపై వివిధ పరిమితులు విధిస్తూనే ఉంది. ఈ నేపథ్యంలో లుత్నిక్ చేసిన వ్యాఖ్యలు ఒక విధంగా అమెరికా వైఖరిని బయటపెడుతున్నాయి.
భారతదేశం గత కొన్నేళ్లుగా ‘ఆత్మనిర్భర్ భారత్’ (స్వావలంబన) దిశగా అడుగులు వేస్తోంది. అమెరికా మార్కెట్ ముఖ్యమైనదే అయినప్పటికీ, భారత్ ఇప్పుడు ఇతర దేశాలతో కూడా వ్యాపార సంబంధాలను బలపరచుకుంటోంది. ఆసియా దేశాలతో, యూరోప్ యూనియన్‌తో, మధ్యప్రాచ్య దేశాలతో కొత్త వాణిజ్య ఒప్పందాలు కుదుర్చుకుంటోంది. అందువల్ల అమెరికా ఒత్తిడి ముందున్నంతగా ప్రభావం చూపదనే అభిప్రాయం నిపుణులది.
లుత్నిక్ వ్యాఖ్యలు సామాన్య ప్రజల్లో కూడా చర్చనీయాంశమయ్యాయి.
“ఎందుకు భారత్ ఎప్పుడూ అమెరికాకు వంగాలి?” అని కొందరు ప్రశ్నిస్తున్నారు.
“అంతర్జాతీయ వాణిజ్యంలో సహకారం తప్ప మరొకరి ఆధిపత్యం ఉండకూడదు” అంటున్నారు.
“భారత్ తన శక్తిని నిరూపించుకోవాలి, అంతే కానీ అమెరికా ముందు సారీ చెప్పాల్సిన అవసరం లేదు” అని పలువురు యువత సోషల్ మీడియాలో రాస్తున్నారు.
ఆర్థిక నిపుణులు మాత్రం కొంచెం సున్నితంగా స్పందిస్తున్నారు. అమెరికా మార్కెట్ భారత్‌కు ముఖ్యమని వారు అంగీకరిస్తున్నారు. అయితే ప్రపంచం ఒక్క అమెరికా మీద ఆధారపడి ఉండదని గుర్తు చేస్తున్నారు. “భారత్ ఇప్పుడు ఐటి, ఔషధ రంగం, తయారీ రంగం, సేవా రంగం అన్ని దిశల్లో ఎదుగుతోంది. ఒకే మార్కెట్ మీద ఆధారపడే పరిస్థితి తగ్గుతోంది” అని వారు చెబుతున్నారు.
లుత్నిక్ వ్యాఖ్యలు ఎంత ఉన్నా, భారత్–అమెరికా వాణిజ్య సంబంధాలు పూర్తిగా తెగిపోవు. ఇరుదేశాలకు కూడా లాభదాయకమైన ఈ బంధం క్రమంగా చర్చల ద్వారానే ముందుకు సాగుతుంది. కానీ భారత్ అమెరికాకు తలవంచే రోజులూ ఇక అంత సులభం కాదని చాలా మంది భావిస్తున్నారు.
హోవర్డ్ లుత్నిక్ వ్యాఖ్యలు అమెరికా ఆత్మవిశ్వాసాన్ని ప్రతిబింబిస్తున్నాయి. కానీ భారత్ కూడా ఇప్పుడు ప్రపంచ వేదికపై తన స్థానాన్ని బలంగా నిలబెట్టుకుంటోంది. “తలవంచే భారత్” అనేది గతం కావచ్చు, కానీ “సహకారంతో ముందుకు వెళ్లే భారత్” అనేది నేటి వాస్తవం. ఈ వివాదం ద్వారా ఒక విషయం స్పష్టమైంది: వాణిజ్యం అంటే కేవలం డబ్బు కాదని, దేశ గౌరవం, స్వతంత్రత కూడా అంతే ముఖ్యమని.
