భారతీయ రైల్వే మరో వినూత్న ఆలోచనతో ముందుకు వచ్చింది. దేశంలోనే తొలిసారిగా ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని వారణాసిలో రైలు పట్టాల మధ్యలో సోలార్ ప్యానెళ్లు ఏర్పాటు చేసింది. ఈ ప్రయోగాన్ని బనారస్ లోకోమోటివ్ వర్క్స్ ప్రాంగణంలో అమలు చేశారు. పర్యావరణ హితం, ఇంధన ఆదా లక్ష్యంగా ఈ ప్రాజెక్ట్ మొదలైంది. ఈ ప్రయత్నం విజయవంతమైతే దేశమంతటా అమలు చేయాలని రైల్వే అధికారులు భావిస్తున్నారు.
ప్రస్తుతం భారతీయ రైల్వే ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద రవాణా వ్యవస్థల్లో ఒకటి. రోజూ కోట్లాది మంది ప్రయాణికులు రైళ్లలో ప్రయాణిస్తారు. ఇంత పెద్ద స్థాయిలో ఆపరేషన్స్ ఉండటంతో ఇంధన వినియోగం కూడా విపరీతంగా ఉంటుంది. ఈ నేపథ్యంలో, కర్బన ఉద్గారాలను తగ్గించి, పర్యావరణానికి అనుకూలంగా రవాణా వ్యవస్థను తీర్చిదిద్దడం రైల్వే ప్రధాన లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.
సాధారణంగా సోలార్ ప్యానెల్స్ భవనాల పైకప్పులపై లేదా ఖాళీ ప్రదేశాల్లో ఏర్పాటు చేస్తారు. కానీ ఈసారి రైల్వే కొత్త ప్రయోగం చేసింది. రైలు పట్టాల మధ్యలో ఖాళీ ప్రదేశాల్లో ప్యానెల్స్ అమర్చారు. ప్యానెల్స్ నుండి ఉత్పత్తి అయ్యే విద్యుత్తును స్టేషన్ లోకోమోటివ్ వర్క్స్ అవసరాలకు వినియోగిస్తారు. దీని వల్ల గ్రిడ్‌పై ఆధారపడే అవసరం తగ్గుతుంది. ఇది స్థలాన్ని సమర్థవంతంగా వినియోగించుకోవడమే కాకుండా, అదనపు భూమి అవసరం లేకుండా విద్యుత్తు ఉత్పత్తి చేసే మార్గం కూడా.
సోలార్ ప్యానెళ్ల వినియోగం వల్ల పలు లాభాలు ఉన్నాయి. కర్బన ఉద్గారాలు తగ్గుతాయి. రైల్వే పర్యావరణానికి మరింత అనుకూలంగా మారుతుంది. భవిష్యత్ తరాలకు శుభ్రమైన ఇంధన వనరులపై దృష్టి సారించవచ్చు. వాతావరణ మార్పుల ప్రభావాన్ని తగ్గించడంలో భాగం అవుతుంది.
వారణాసిలో ఈ ప్రయోగం విజయవంతమైతే, దేశంలోని ఇతర ప్రాంతాల్లో కూడా ఇదే విధానం ప్రవేశపెట్టే అవకాశం ఉంది. ముఖ్యంగా దక్షిణ రాష్ట్రాలు, అధిక సూర్యరశ్మి ఉండే ప్రాంతాల్లో దీని ద్వారా మరింతగా విద్యుత్తు ఉత్పత్తి చేయవచ్చు.
ఈ వినూత్న ప్రయోగంపై నెటిజన్లు హర్షం వ్యక్తం చేస్తున్నారు. "ఇది చాలా మంచి ఆలోచన. భవిష్యత్తు తరాలకు ఉపయోగపడే ప్రాజెక్ట్" అని కొందరు పేర్కొన్నారు. "దేశమంతటా అమలు చేస్తే రైల్వే ఖర్చులు తగ్గి, పర్యావరణానికి మేలు జరుగుతుంది" అని మరికొందరు వ్యాఖ్యానిస్తున్నారు.
అయితే ఈ ప్రాజెక్ట్‌కు కొన్ని సవాళ్లు కూడా ఉండొచ్చు. రైలు చలనం వల్ల ప్యానెళ్లకు నష్టం కలగకుండా రక్షణ తీసుకోవాలి. నిర్వహణ ఖర్చులు, భద్రతా ఏర్పాట్లు కూడా కీలకం. వర్షాకాలంలో లేదా దుమ్ము ఎక్కువగా ఉండే ప్రాంతాల్లో విద్యుత్తు ఉత్పత్తి తగ్గే అవకాశం ఉంది.
వారణాసిలో ప్రారంభమైన ఈ ప్రయోగం రైల్వేలో కొత్త అధ్యాయానికి నాంది పలికింది. పర్యావరణహిత రవాణా దిశగా భారతీయ రైల్వే వేస్తున్న ఈ అడుగు భవిష్యత్తులో చాలా మార్పులు తెచ్చే అవకాశముంది. ఇలాంటి ప్రాజెక్టులు విస్తృత స్థాయిలో అమలు అయితే, రైల్వే ఖర్చులు తగ్గడమే కాకుండా, పర్యావరణ సంరక్షణలో కూడా భారతదేశం ముందంజలో నిలుస్తుంది.
