ఆంధ్రప్రదేశ్కు ఉన్న సుదీర్ఘ తీర ప్రాంతం రాష్ట్ర ఆర్థిక వ్యవస్థకు ఒక అపారమైన శక్తి. పోర్టులు, వాటికి అనుబంధంగా వచ్చే పరిశ్రమలతో లక్షల మందికి ఉపాధి కల్పించే సామర్థ్యం ఏపీకి సొంతం.
ఈ నేపథ్యంలో, కూటమి ప్రభుత్వం తీర ప్రాంతాన్ని సమగ్రంగా అభివృద్ధి చేసి, భారీ స్థాయిలో ఉపాధి అవకాశాలు సృష్టించాలని ఒక బృహత్తర ప్రణాళికను రూపొందించింది. ఇందులో భాగంగా, ఉన్న పోర్టులకు వసతులు పెంచడంతో పాటు, కొత్త పోర్టుల నిర్మాణానికి ప్రాధాన్యత ఇస్తోంది.
పోర్టుల ఆధారిత అభివృద్ధికి ప్రభుత్వం ఒక కీలక నిర్ణయం తీసుకుంది. రాష్ట్రంలో కొత్తగా మరియు ఇప్పటికే ఉన్న పోర్టుల చుట్టూ 8 కొత్త పారిశ్రామిక నగరాలను (Industrial Cities) అభివృద్ధి చేయాలని ఏపీ ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది.
ఈ నగరాలను విశాఖపట్నం, కాకినాడ, మచిలీపట్నం, రామాయపట్నం, కృష్ణపట్నం, రాంబిల్లి, మూలపేట, దుగ్గరాజపట్నం వంటి పోర్టుల పరిధిలో అభివృద్ధి చేయాలని ప్రణాళికలు రచిస్తున్నారు.
ఆంధ్రప్రదేశ్ మారిటైం బోర్డు (APMB) ఇప్పటికే ఉన్న మరియు కొత్త పోర్టుల అవసరాలకు అనుగుణంగా పారిశ్రామిక క్లస్టర్లను ఏర్పాటు చేయడానికి ప్రతిపాదనలు సిద్ధం చేసింది. క్లస్టర్ల ఏర్పాటు కోసం ఏపీఎంబీ ఒక వ్యూహాత్మక ప్రాంతాన్ని గుర్తించింది మరియు మాస్టర్ ప్లాన్ను సిద్ధం చేసింది.
పోర్టుల నుంచి 100 కిలోమీటర్ల పరిధిని 'పోర్టు ప్రాక్సిమల్ ఏరియా'గా గుర్తించారు. ఈ పరిధిలో పరిశ్రమలకు అవసరమయ్యే గోదాములు (Warehouses), నివాస ప్రాంతాలు, కార్యాలయ స్థలం వంటి తదితర ప్రాజెక్టులు ఏర్పాటు చేయడానికి వీలుగా, జోన్లుగా విభజించారు. భవిష్యత్తులో వచ్చే ప్రాజెక్టులకు ఈ జోన్ల ఆధారంగా అనుమతులు ఇవ్వనున్నారు.
పోర్టు ప్రాక్సిమల్ ఏరియాలో ఉన్న గ్రామాలను కలుపుకుని నగరాలను అభివృద్ధి చేయాలని ప్రభుత్వం యోచిస్తోంది. ఆయా పోర్టుల సమీపంలో జరిగే కార్యకలాపాలకు అనుగుణంగా ఆయా క్లస్టర్లను అభివృద్ధి చేయనున్నారు. సముద్ర ఆధారిత వాణిజ్యాన్ని ప్రోత్సహించేలా మెరైన్ ఆధారిత (Marine-based Commerce) క్లస్టర్.
పెట్రోలియం ఆయిల్, లూబ్రికెంట్స్ ఆధారిత పరిశ్రమల ఏర్పాటుకు వీలుగా క్లస్టర్. రక్షణ రంగ పరిశ్రమల (Defense Industry) క్లస్టర్. రసాయన పరిశ్రమలు (Chemical Industries) మరియు అనుబంధ కార్యకలాపాలు నిర్వహించే యూనిట్ల క్లస్టర్. హెవీ ఇంజినీరింగ్, ఆటోమొబైల్ రంగానికి సంబంధించిన క్లస్టర్.
రామాయపట్నం, కృష్ణపట్నం, దుగ్గరాజపట్నం వంటి పోర్టుల సమీపంలో ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ రంగాలకు చెందిన పారిశ్రామిక క్లస్టర్లను అభివృద్ధి చేయనున్నారు. ఈ పారిశ్రామిక నగరాల కోసం మౌలిక సదుపాయాలు (Infrastructure) ఏర్పాటు చేసేందుకు భారీ వ్యయంతో కూడిన ప్రతిపాదనలు రూపొందించారు.
మౌలిక సదుపాయాల నిర్మాణానికి ఇప్పటికే ₹10,522.90 కోట్లతో ప్రతిపాదనలు సిద్ధం చేశారు. ఈ నగరాలకు కావాల్సిన మౌలిక సదుపాయాల నిర్మాణానికి సాగరమాల 2.0 నిధులు ఉపయోగించుకునేలా రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ప్రణాళికలు తయారు చేస్తోంది.
పోర్టుల వారీగా కేటాయింపులు (మౌలిక సదుపాయాల కోసం):
మచిలీపట్నం పోర్టు పరిధిలో: ₹2,089.48 కోట్లు (విద్యుత్ సరఫరాకు ₹50 కోట్లు, నీటి సరఫరాకు ₹50 కోట్లతో సహా).
కృష్ణపట్నం పోర్టు పరిధిలో: ₹1,376.62 కోట్లు.
మూలపేట పోర్టు పరిధిలో: ₹6,742.80 కోట్లు.
రామాయపట్నం పోర్టు పరిధిలో: ₹220 కోట్లు.
ఈ స్వల్ప, మధ్య, దీర్ఘకాలిక లక్ష్యాలతో కూడిన ఈ ప్రణాళికలు ఏపీ తీర ప్రాంతాన్ని దేశంలోనే ఒక కీలకమైన వాణిజ్య కేంద్రంగా మార్చడానికి దోహదపడతాయి. సాగరమాల 2.0 పథకం అంటే ఏమిటి, మరియు ఈ తీర ప్రాంత అభివృద్ధి ప్రాజెక్టుకు అది ఎలా 3 ముఖ్యమైన విధాలుగా సహాయపడుతుంది?