భారతదేశంలో రేషన్ కార్డులు అనేవి పేద కుటుంబాలకు ఒక ఆశా కిరణం. కడుపు నింపుకోవడానికి అవసరమైన బియ్యం, గోధుమలు, పప్పులు వంటి నిత్యావసరాలను తక్కువ ధరకు పొందటానికి ఇవి సహాయపడతాయి. అయితే, ఈ రేషన్ కార్డులు నిజంగా అవసరమైన వాళ్లకే చేరుతున్నాయా? చాలా కాలంగా ఈ ప్రశ్న అందరి మదిలో మెదులుతూనే ఉంది. ఇప్పుడు కేంద్ర ప్రభుత్వం ఈ సమస్యకు పరిష్కారం కనుగొనే ప్రయత్నంలో ఒక భారీ ప్రక్షాళనను ప్రారంభించింది.
ఖాద్య & పబ్లిక్ డిస్ట్రిబ్యూషన్ శాఖ తాజాగా ఒక జాబితాను సిద్ధం చేసింది. ఇందులో సుమారు 1.17 కోట్ల మంది తమ అర్హతకు మించి రేషన్ కార్డులు కలిగి ఉన్నట్లు గుర్తించారు. వీరందరినీ "అర్హత లేని లబ్ధిదారులు"గా గుర్తించి, సెప్టెంబర్ 30లోపు జాబితా నుంచి తొలగించాలని అన్ని రాష్ట్రాలకు ఆదేశాలు జారీ చేసింది. ఇది చాలా ముఖ్యమైన నిర్ణయం, ఎందుకంటే ఈ చర్య వల్ల జాతీయ ఆహార భద్రతా చట్టం (NFSA) కింద అర్హత ఉన్న నిజమైన పేదలకు ప్రయోజనం అందుతుంది.
కేంద్ర ప్రభుత్వం ఈ కొత్త జాబితాను రూపొందించడానికి చాలా తెలివిగా వ్యవహరించింది. ఆధునిక సాంకేతికతను ఉపయోగించి, ప్రభుత్వంలోని వివిధ శాఖల డేటాబేస్‌లను ఒకదానితో ఒకటి సరిపోల్చారు. ఈ ప్రక్రియలో బయటపడిన ఆశ్చర్యకరమైన విషయాలు:
ఆదాయ పన్ను చెల్లింపుదారులు: సుమారు 94.71 లక్షల మంది రేషన్ కార్డుదారులు ఆదాయ పన్ను చెల్లిస్తున్నారు. ఒకవైపు ప్రభుత్వం నుంచి ఉచితంగా రేషన్ తీసుకుంటూనే, మరోవైపు పన్నులు కట్టేంత ఆదాయం వీరికి ఉంది. నిజానికి, వార్షిక ఆదాయం రూ.1 లక్ష దాటిన కుటుంబాలు ఉచిత రేషన్‌కు అర్హులు కారు. ఈ నియమాన్ని వీరు ఉల్లంఘించారు.
ఫోర్ వీలర్ యజమానులు: దాదాపు 17.51 లక్షల మంది ఫోర్ వీలర్ యజమానులు ఉచిత రేషన్ పొందుతున్నారు. కార్లు కలిగి ఉండేవారిని సాధారణంగా ధనవంతులుగా గుర్తిస్తారు. ఇలాంటి వారికి ప్రభుత్వం ఇచ్చే ఉచిత రేషన్ అవసరం లేదు.
కంపెనీల డైరెక్టర్లు: 5.31 లక్షల మంది కంపెనీలలో డైరెక్టర్లుగా ఉన్నారు. వీరి ఆర్థిక పరిస్థితి చాలా బాగుంటుంది. అయినప్పటికీ, పేదల కోసం ఉద్దేశించిన పథకాన్ని వీరు దుర్వినియోగం చేస్తున్నారు.
ఈ డేటాబేస్ సరిపోలిక ద్వారానే ఈ "అర్హత లేని లబ్ధిదారులు" బయటపడ్డారు. ఇది గతంలో ఎన్నడూ జరగని విప్లవాత్మకమైన మార్పు.
మన దేశంలో కోట్లాది మంది ప్రజలు ఇప్పటికీ రెండు పూటలా సరిగ్గా తినడానికి కష్టపడుతున్నారు. ఇలాంటి వారికి జాతీయ ఆహార భద్రతా చట్టం (NFSA) ఒక పెద్ద భరోసా. అయితే, ధనవంతులు కూడా ఈ పథకంలో ప్రవేశించడం వల్ల నిజమైన అర్హులు నష్టపోతున్నారు. ఈ పరిస్థితిని సరిదిద్దడం కోసం ప్రభుత్వం ఈ చర్యలు చేపట్టింది.
ఖాద్య కార్యదర్శి సంజీవ్ చోప్రా అన్ని రాష్ట్రాల చీఫ్ సెక్రటరీలకు రాసిన లేఖలో ఈ విషయం స్పష్టంగా పేర్కొన్నారు. ఇప్పటికే నకిలీ, మరణించిన వారి పేర్లు, పనిచేయని కార్డులు తొలగించామని, ఇప్పుడు ఇతర మంత్రిత్వ శాఖల డేటాతో సరిపోల్చి ఈ కొత్త జాబితాను సిద్ధం చేశామని ఆయన తెలిపారు. ఈ జాబితాను రాష్ట్రాలకు 'రైట్‌ఫుల్ టార్గెటింగ్ డాష్‌బోర్డ్' అనే API ద్వారా పంపిణీ చేస్తారు.
ఈ ప్రక్షాళన ముఖ్య ఉద్దేశం:
నిజమైన అర్హులకు ప్రయోజనం చేకూర్చడం: ఇప్పుడు తొలగించబడిన కార్డులకు బదులుగా, నిజంగా కష్టాల్లో ఉన్న పేద కుటుంబాలకు కొత్త రేషన్ కార్డులు జారీ చేయవచ్చు.
పారదర్శకత పెంచడం: ఈ చర్యతో టార్గెటెడ్ పబ్లిక్ డిస్ట్రిబ్యూషన్ సిస్టమ్ (TPDS) మరింత పారదర్శకంగా, సమర్ధవంతంగా మారుతుంది.
వనరుల దుర్వినియోగాన్ని అరికట్టడం: అర్హత లేని వారికి ఇచ్చే రేషన్‌ను ఆపివేయడం వల్ల ప్రభుత్వ వనరులు దుర్వినియోగం కాకుండా నిజమైన లబ్ధిదారులకు చేరుతాయి.
మనం గమనించాల్సిన మరో ముఖ్య విషయం ఏమిటంటే, 2021-2023 మధ్య 1.34 కోట్ల నకిలీ లేదా అపాత్ర రేషన్ కార్డులను కేంద్రం ఇప్పటికే రద్దు చేసింది. దీనికి కొనసాగింపుగా ఈ తాజా ప్రక్షాళన మొదలైంది. ప్రస్తుతం NFSA కింద 81.35 కోట్ల మందికి రేషన్ అందించే గరిష్ట పరిమితి ఉంది. ఇది గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో 75% జనాభా, పట్టణాల్లో 50% జనాభాను కవర్ చేస్తుంది. ఈ ప్రక్షాళన వల్ల ఆ పరిమితికి అనుగుణంగా నిజమైన లబ్ధిదారులను చేరుకోవచ్చు.
మొత్తంగా చెప్పాలంటే, రేషన్ కార్డుల ప్రక్షాళన అనేది ఒక సాహసోపేతమైన, కానీ అవసరమైన చర్య. ఇది భారతదేశంలో ప్రభుత్వ పథకాలు మరింత న్యాయంగా, సమర్థవంతంగా పేదలకు చేరడానికి దారితీస్తుంది. ఇది కేవలం ఒక జాబితాను తొలగించడం కాదు, నిజమైన అర్హులకు ఆసరా కల్పించి వారి జీవితాల్లో వెలుగులు నింపే ప్రయత్నం. ఈ చర్య భవిష్యత్తులో దేశ ప్రజల ఆహార భద్రతకు ఒక బలమైన పునాది వేస్తుందని ఆశిద్దాం.
