ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో వ్యర్థాల నిర్వహణకు కొత్త దశాబ్దం ఆరంభమవుతోంది. రాష్ట్రవ్యాప్తంగా ప్లాస్టిక్, ఈ-వేస్ట్ సమస్యలను పరిష్కరించేందుకు స్వచ్ఛాంధ్ర సంస్థ కీలక కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించబోతోంది. ఇళ్ల నుంచి నేరుగా ప్లాస్టిక్, ఈ-వేస్ట్‌ను కొనుగోలు చేసే ప్రణాళికను సిద్ధం చేసింది. ఇందుకోసం రాష్ట్రవ్యాప్తంగా సుమారు 50 వేల చెత్త ఏరుకునే వారిని గుర్తించి, వారిని ఈ కార్యక్రమంలో భాగం చేసుకోనుంది. ఇప్పటికే ఐదు నగరాల్లో ప్రయోగాత్మకంగా ఈ ప్రాజెక్ట్ అమలులో ఉందని స్వచ్ఛాంధ్ర ఛైర్మన్ కె. పట్టాభిరామ్ వెల్లడించారు. ప్రతి నెలా నిర్వహించే స్వచ్ఛ కార్యక్రమంలో ప్రారంభంలో 89 లక్షల మంది పాల్గొనగా, ప్రస్తుతం ఇది 1.50 కోట్ల మందికి చేరినట్టు ఆయన వివరించారు. దేశంలోనే తొలిసారిగా సర్క్యులర్ ఎకానమీ విధానాన్ని ప్రవేశపెట్టిన గర్వాన్ని కూడా రాష్ట్రం సొంతం చేసుకుంది.
స్వచ్ఛాంధ్ర సంస్థ ప్రధానంగా సింగిల్ యూజ్ ప్లాస్టిక్ నిషేధంపై దృష్టి సారించింది. అన్ని నగరపాలక సంస్థలు, మున్సిపల్ కార్పొరేషన్లలో దశలవారీగా దీన్ని పూర్తిగా ఆపివేయనున్నారు. ప్లాస్టిక్ వ్యర్థాలను తగ్గించడానికి ‘స్వచ్ఛ రథాలు’ పేరుతో ప్రత్యేక వాహనాలను త్వరలో ప్రవేశపెట్టనున్నారు. ప్లాస్టిక్ వినియోగంపై అవగాహన కల్పిస్తూ, చెత్తను సరైన విధంగా వర్గీకరించి సేకరించే పద్ధతిని అమలు చేయనున్నారు. ఈ రంగంలో పెట్టుబడులు పెట్టే వారికి రాయితీలు ఇవ్వడం ద్వారా ప్రైవేట్ భాగస్వామ్యాన్ని కూడా పెంచుతున్నారు. డిసెంబరు చివరి నాటికి ఈ ప్రాజెక్ట్‌కు కావలసిన అన్ని ఏర్పాట్లను పూర్తి చేయాలని అధికారులు నిర్ణయించారు. రాబోయే స్వచ్ఛ అవార్డుల ప్రదానోత్సవంలో ముఖ్యమంత్రి నారా చంద్రబాబు నాయుడు విజేతలకు అవార్డులు అందజేస్తారని ప్రకటించారు.
ప్రస్తుతం రాష్ట్రంలోని 123 పట్టణ స్థానిక సంస్థలు రోజుకు సుమారు 6,890 టన్నుల వ్యర్థాలను ఉత్పత్తి చేస్తున్నాయి. వీటిని సరిగా నిర్వహించకపోవడంతో పారిశుద్ధ్య సమస్యలు తీవ్రమవుతున్నాయి. గత 15 నెలల్లో 85 లక్షల టన్నుల చెత్తను తొలగించి, ఆ స్థలాల్లో ఉద్యానవనాలు ఏర్పాటు చేశారు. వచ్చే నెలాఖరులోపు మరో 20 లక్షల టన్నుల వ్యర్థాలను తొలగించనున్నట్లు తెలిపారు. ఇక నుంచి డంపింగ్ యార్డులు లేకుండా చేసే లక్ష్యంతో, సేకరించిన చెత్తను నేరుగా విద్యుత్, ఎరువులు, బయోగ్యాస్ తయారీ ప్లాంట్లకు తరలించే విధానాన్ని అమలు చేస్తారు. ప్రస్తుతం విజయవాడ, గుంటూరులో వ్యర్థాలను విద్యుత్ ఉత్పత్తికి ఉపయోగించే రెండు ప్లాంట్లు ఉన్నా, త్వరలో మరో 6 కొత్త ప్లాంట్లను ఏర్పాటు చేయనున్నారు. అదేవిధంగా ఎరువులు, బయోగ్యాస్ తయారీ ప్లాంట్ల సంఖ్యను 68 నుంచి 216కి పెంచే ప్రణాళిక రూపొందించారు.
ఇళ్ల నుంచి చెత్త సేకరణను మరింత సమర్థవంతంగా చేయడానికి 2,260 కొత్త ఈ-ఆటోలు కొనుగోలు చేస్తున్నారు. పాత ఆటోలు పనికిరాకపోవడంతో పాటు వాటి నిర్వహణ ఖర్చు కూడా అధికమవుతున్న నేపథ్యంలో ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నారు. కొత్త ఈ-ఆటోలు జనవరి 1 నుంచి అందుబాటులోకి రానున్నాయి. వీటితో పాటు చెత్త రవాణాకు 42 క్యూబిక్ మీటర్ల సామర్థ్యం గల 160 కాంపాక్టర్లను కూడా సిద్ధం చేస్తున్నారు. ఈ వాహనాల కదలికలను పర్యవేక్షించేందుకు జీపీఎస్ ట్రాకింగ్ సిస్టమ్ అమలు చేస్తారు. మొత్తానికి, వచ్చే ఏడాది జనవరి నుంచి రాష్ట్రంలోని నగరాలు, పట్టణాల్లో రోడ్లపై చెత్త కనబడకూడదన్న లక్ష్యంతో ప్రభుత్వం బలమైన ప్రణాళిక రూపొందించింది. చెత్తను సంపూర్ణంగా వనరులుగా మార్చి, శుభ్రమైన ఆంధ్రప్రదేశ్ను నిర్మించడమే ఈ కార్యక్రమం ప్రధాన ఉద్దేశం.
