తాలిబన్ పాలనలో ఉన్న అఫ్గానిస్థాన్‌తో భారత్ మరోసారి సంబంధాలను పునరుద్ధరించింది. దాదాపు నాలుగేళ్ల విరామం తర్వాత ఢిల్లీ ప్రభుత్వం కీలక నిర్ణయం తీసుకుంది. విదేశాంగ మంత్రి డాక్టర్ ఎస్‌.జైశంకర్ వెల్లడించిన వివరాల ప్రకారం, అఫ్గానిస్థాన్ రాజధాని కాబూల్లో ఇప్పటివరకు “టెక్నికల్ మిషన్”గా కొనసాగుతున్న భారత ప్రతినిధి కార్యాలయానికి ఇప్పుడు పూర్తి స్థాయి ఎంబసీ హోదా ఇవ్వబోతున్నారు. దీని ద్వారా భారత్ అఫ్గానిస్థాన్ మధ్య మళ్లీ రాజకీయ, ఆర్థిక, మానవతా సహకారం కొత్త దశలోకి అడుగుపెడుతోంది.
జైశంకర్ మాట్లాడుతూ, "మా దౌత్య సంబంధాలు పునరుద్ధరించడం ద్వారా అక్కడి ప్రజలతో మళ్లీ సమగ్ర సహకారం కొనసాగించగలుగుతాం. గతంలో మాదిరిగానే విద్య, ఆరోగ్యం, మౌలిక సదుపాయాల రంగాల్లో మద్దతు అందిస్తాం" అన్నారు. ఈ నిర్ణయం తాలిబన్ విదేశాంగ మంత్రి అమీర్ ఖాన్ ముత్తాఖీ ఢిల్లీ పర్యటన సమయంలో తీసుకున్నట్లు సమాచారం. ఆయనతో జరిగిన చర్చల్లో భారత ప్రతినిధి బృందం భద్రతా పరిస్థితులు, పెట్టుబడులు, వాణిజ్య అవకాశాలపై విస్తృతంగా చర్చించింది.
గమనించదగ్గ విషయం ఏమిటంటే, 2021లో తాలిబన్ తిరిగి అధికారంలోకి వచ్చిన తర్వాత, అఫ్గానిస్థాన్‌లోని భారత ఎంబసీ, కాన్సులేట్లను భద్రతా కారణాల వల్ల భారత్ మూసివేసింది. అప్పటి నుంచి కేవలం టెక్నికల్ టీమ్ మాత్రమే అక్కడ పరిమిత సేవలు అందిస్తూ వచ్చింది. అయితే తాజా పరిణామాలతో ఢిల్లీ మరోసారి కాబూల్లో పూర్తిస్థాయి డిప్లొమాటిక్ ప్రెజెన్స్ ఏర్పాటు చేసేందుకు సిద్ధమైంది.
విశ్లేషకుల అభిప్రాయం ప్రకారం, ఈ నిర్ణయం వెనుక భారత్‌కు ఉన్న వ్యూహాత్మక లెక్కలు స్పష్టంగా కనిపిస్తున్నాయి. పాకిస్థాన్ అఫ్గానిస్థాన్‌లో తన ప్రభావాన్ని పెంచేందుకు ప్రయత్నిస్తున్న తరుణంలో, భారత్ మళ్లీ అఫ్గాన్ ప్రజలతో ప్రత్యక్ష సంబంధాలు పెంచుకోవడం అత్యవసరం అయింది. పాక్–చైనా ప్రభావాన్ని ఎదుర్కోవడమే కాకుండా, అక్కడి మానవతా సంక్షోభాన్ని తీరుస్తూ దౌత్యంగా ఉన్నత స్థాయికి చేరుకోవడం లక్ష్యమని నిపుణులు చెబుతున్నారు.
భారత్ గతంలో కూడా అఫ్గానిస్థాన్ అభివృద్ధికి అనేక కీలక ప్రాజెక్టులు అమలు చేసింది పార్లమెంట్ భవనం, సల్మా డ్యామ్, రోడ్లు, ఆసుపత్రులు వంటి ప్రాజెక్టులు వాటిలో ముఖ్యమైనవి. ఈ కొత్త దశతో ఆ ప్రాజెక్టుల కొనసాగింపుకు, మరికొత్త ఆర్థిక సహకారాలకు మార్గం సుగమమవుతుందని భావిస్తున్నారు. తాలిబన్ ప్రభుత్వ ప్రతినిధులు కూడా భారత్ తీసుకున్న నిర్ణయాన్ని స్వాగతించారు. "భారత్ ఎప్పుడూ అఫ్గాన్ ప్రజలతో ఉన్నది. కొత్త అధ్యాయం మేము స్వాగతిస్తున్నాం" అని ముత్తాఖీ వ్యాఖ్యానించారు.
మొత్తానికి, కాబూల్లో మళ్లీ ఎంబసీ హోదా కల్పించడం ద్వారా భారత్ ఒకవైపు భారతీయ ప్రయోజనాలను కాపాడుకోవడం, మరోవైపు దక్షిణాసియాలో దౌత్య ప్రభావాన్ని బలపరచడం అనే ద్వంద్వ లక్ష్యాలను సాధిస్తోంది. ఈ నిర్ణయం భవిష్యత్‌లో ఇండియా అఫ్గానిస్థాన్ సంబంధాలకు కొత్త దిశను చూపించబోతోందని విశ్లేషకులు పేర్కొంటున్నారు.
