పాత మొబైల్ ఫోన్లను అమ్మడం ఇప్పుడు ప్రమాదకరంగా మారింది. వీధుల్లో లేదా ఇళ్ల వద్దకు వచ్చి “ప్లాస్టిక్, స్టీల్ వస్తువులు ఇస్తాం, పాత ఫోన్లు కొనుగోలు చేస్తాం” అని చెప్పే వ్యక్తుల వెనుక ఉన్న ముఠా ఇప్పుడు సైబర్ నేరాల్లో కీలక పాత్ర పోషిస్తోందని పోలీసులు చెబుతున్నారు. తాజాగా ఆదిలాబాద్ పోలీసులు ఇలాంటి సైబర్ మోసగాళ్ల గ్యాంగ్‌ను పట్టుకున్నారు.
ఈ ముఠా సభ్యులు గ్రామాలు, చిన్న పట్టణాల్లో తిరుగుతూ పాత ఫోన్లు సేకరిస్తున్నారు. ప్రజలు “ఇది ఉపయోగం లేని ఫోన్” అని తక్కువ ధరకు ఇవ్వడంతో వారు సులభంగా ఆ ఫోన్లను సొంతం చేసుకుంటున్నారు. కానీ ఈ ఫోన్లను తరువాత సైబర్ నేరాలకు ఉపయోగిస్తున్నారు. పాత సిమ్‌లు, IMEI నంబర్లు, మరియు ఫోన్ రిజిస్ట్రేషన్‌లు అన్ని కూడా పూర్వ యజమాని పేరుతో ఉండటం వల్ల కొత్తగా నేరం జరిగినప్పుడు పోలీసులకు నిజమైన నేరస్థులు కాకుండా ఆ ఫోన్ ఇచ్చిన వ్యక్తులపై అనుమానం వస్తోంది.
ఆదిలాబాద్ పోలీసులు ఈ వ్యవహారాన్ని దర్యాప్తు చేస్తూ ఒక పెద్ద సైబర్ మోసం గ్యాంగ్‌ను గుర్తించారు. ఈ ముఠా పాత ఫోన్లను ఉపయోగించి OTP, బ్యాంక్ లింక్ మెసేజ్‌లు, ఫేక్ యాప్ లింక్‌లు పంపుతూ ప్రజల అకౌంట్లను ఖాళీ చేస్తున్నారు. దొంగలు పాత ఫోన్ యజమానుల మొబైల్ నంబర్లను బ్యాంక్ లేదా సోషల్ మీడియా వెరిఫికేషన్‌లకు ఉపయోగిస్తున్నారు. దీని వలన మోసానికి గురైన బాధితులు ఎవరో గుర్తించడం చాలా కష్టం అవుతోంది.
పోలీసుల సమాచారం ప్రకారం, ఈ ముఠా పాత మొబైల్స్‌ను కొని వాటి IMEI నంబర్లను స్పూఫ్ చేయడం, క్లోన్ చేయడం కూడా చేస్తోంది. ఈ ఫోన్లతో బ్యాంక్ OTPలు, Paytm/PhonePe ట్రాన్సాక్షన్‌లు, ఫేక్ UPI లింక్‌లు వంటి వాటిని సృష్టించి మోసపూరిత లావాదేవీలు చేస్తున్నారు. ముఠా సైబర్ ట్రాకింగ్ తప్పించుకోవడానికి ఒక ఫోన్‌తో కొన్ని రోజులు మాత్రమే పని చేసి, వెంటనే కొత్త ఫోన్‌కి మారిపోతుంది.
ఇదే తరహా మరో కేసు దుమ్ముగూడెం పోలీసులకు కూడా లభించింది. అక్కడ మరో గ్యాంగ్ గ్రామాల్లో తిరుగుతూ పాత మొబైల్స్ సేకరిస్తూ నేరాలకు పాల్పడుతున్నట్లు తేలింది. పోలీసులు ఇప్పటికే కొన్ని పాత ఫోన్ యజమానులను విచారణకు పిలిచారు. వీరిలో చాలామంది తమ ఫోన్లు “స్క్రాప్ కోసం ఇచ్చాం” అని చెబుతున్నారు. కానీ అదే ఫోన్ల నుంచి తర్వాత సైబర్ నేరాలు జరిగాయని సాక్ష్యాలు లభించాయి.
పాత మొబైల్స్‌ను ఎవరికి అయినా అమ్మే ముందు వాటిలోని వ్యక్తిగత డేటా, ఫోటోలు, గూగుల్ అకౌంట్లు, బ్యాంకింగ్ యాప్స్ పూర్తిగా తొలగించాలి. ఫ్యాక్టరీ రీసెట్ చేసిన తర్వాత కూడా ఫోన్ IMEI నంబర్ మీ పేరుతో ఉండే అవకాశం ఉంది. కాబట్టి ఫోన్‌ను ఎవరికి అమ్మినా సరే రశీదు తీసుకోవాలి” అని పోలీసులు సూచిస్తున్నారు. అదే సమయంలో, పాత ఫోన్లను అమ్మాలనుకునే వారు ప్రభుత్వం గుర్తించిన రీసైక్లింగ్ సెంటర్లు లేదా ట్రస్టెడ్ డీలర్లకే ఇవ్వాలి. వీధుల్లోకి వచ్చి మొబైల్, బ్లూటూత్, స్మార్ట్‌వాచ్ ఇస్తాం” అని చెప్పే వ్యక్తులను నమ్మరాదు.
సైబర్ సెక్యూరిటీ నిపుణులు చెబుతున్నదేమిటంటే, పాత ఫోన్ల ద్వారా జరుగుతున్న మోసాలు ఇప్పుడు దేశవ్యాప్తంగా పెరుగుతున్నాయి. ప్రత్యేకంగా గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో ప్రజల అవగాహన లేకపోవడం వల్ల ఈ ముఠాలు దోపిడీకి పాల్పడుతున్నాయి. ఇలా నిర్లక్ష్యంగా పాత ఫోన్ అమ్మడం వల్ల మీరు సైబర్ కేసులో నిందితులుగా మారే ప్రమాదం ఉంది. కాబట్టి పాత మొబైల్ ఫోన్లను అమ్మేటప్పుడు జాగ్రత్తగా ఉండండి, ధృవీకరించిన కొనుగోలు కేంద్రాలకే ఇవ్వండి అని పోలీసులు హెచ్చరిస్తున్నారు.
