ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో ఇటీవల కూరగాయల మార్కెట్ పరిస్థితి రైతులను తీవ్రంగా కలవరపెడుతోంది. ముఖ్యంగా టమాటా, ఉల్లి ధరలు కుప్పకూలడం వల్ల రైతులు తీవ్రంగా నష్టపోతున్నారు. ఒకవైపు కష్టపడి పండించిన పంటలకు పెట్టుబడులు కూడా రాబట్టుకోలేని పరిస్థితి నెలకొంది. మరోవైపు రోజూ పెరుగుతున్న ఎరువులు, విత్తనాలు, రవాణా ఖర్చులు రైతులను మరింత ఇబ్బందుల్లోకి నెడుతున్నాయి.
కర్నూలు జిల్లా పత్తికొండ మార్కెట్లో టమాటా ధర కిలోకు కేవలం రూ.2కి పడిపోవడం రైతులను కన్నీరు పెట్టిస్తోంది. అంత కష్టపడి పండించిన పంటను ఇంత తక్కువ ధరకు అమ్ముకోవాల్సి రావడం, రైతులకు పెద్ద దెబ్బగా మారింది. మరోవైపు నంద్యాల, మదనపల్లె మార్కెట్లలో కూడా టమాటా ధర కిలోకు రూ.3 నుంచి రూ.10 మధ్య మాత్రమే పలికింది. ఈ ధరలతో రైతులు పెట్టుబడి కూడా రాకుండా పోయిందని వాపోతున్నారు.
అటు కర్నూలు వ్యవసాయ మార్కెట్ యార్డులో ఉల్లి ధరలు రైతుల హృదయాలను మరింత కలచివేశాయి. వ్యాపారులు ఒక క్వింటా ఉల్లిని రూ.150కు మాత్రమే కొనుగోలు చేశారు. అంటే కిలోకు రూ.1.50 కన్నా తక్కువ ధర. ఈ ధరలతో రైతులు తమ పంటను తీసుకురావడానికే ఖర్చు ఎక్కువవుతోందని, దాన్ని అమ్మితే మిగిలేది ఏమీ ఉండట్లేదని ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.
రైతులు చెబుతున్నది ఒక్కటే – పంట పండించడమే కాదు, దాన్ని కోయడం, రవాణా చేయడం, మార్కెట్లో అమ్మడం కలిపి కూలీ ఖర్చులు కూడా రావట్లేదు. ఇలా కొనసాగితే పంట వేసుకోవడానికే భయపడుతున్నామంటున్నారు. కొందరు రైతులు తమ పంటను పొలాల్లోనే వదిలేయాల్సి వస్తోందని, దాన్ని కోసి అమ్మడం కంటే వదిలేయడమే తక్కువ నష్టం అని చెబుతున్నారు.
అధిక ఉత్పత్తి: ఈ సీజన్‌లో టమాటా, ఉల్లిపంటలు విస్తారంగా పండడం వల్ల మార్కెట్లో సరఫరా ఎక్కువై, ధరలు పడిపోయాయి.
రవాణా సమస్యలు: ఇతర రాష్ట్రాలకు సరఫరా తగ్గడం, ఎగుమతులు తగ్గిపోవడం రైతులపై ప్రభావం చూపింది.
మధ్యవర్తుల ఆధిపత్యం: మార్కెట్లో వ్యాపారులు, మధ్యవర్తులు రైతుల బలహీనతను ఉపయోగించుకుని తక్కువ ధరలకు పంట కొనుగోలు చేస్తున్నారు.
కనీస మద్దతు ధర (MSP) లేకపోవడం, ప్రభుత్వ కొనుగోళ్లు ఆలస్యమవ్వడం వల్ల రైతులు ఇబ్బందులు పడుతున్నారు.
రైతులు ప్రభుత్వాన్ని వేడుకుంటున్నారు – కనీస మద్దతు ధరను ప్రకటించి, తక్షణం కొనుగోలు కేంద్రాలు ఏర్పాటు చేయాలని. అలాగే ఉల్లి, టమాటా వంటి పంటలకు సబ్సిడీలు, రవాణా సహాయం కల్పించాలని కోరుతున్నారు. ఇలాచేయకపోతే వచ్చే సీజన్‌లో రైతులు ఈ పంటలు వేయడానికే వెనుకడుగు వేస్తారని హెచ్చరిస్తున్నారు.
ఒకవైపు రైతులు నష్టపోతున్నా, మరోవైపు వినియోగదారులు మాత్రం తక్కువ ధరలకు కూరగాయలు కొనుగోలు చేస్తున్నారు. సాధారణంగా రూ.60–80 వరకు ఉండే టమాటా ఇప్పుడు రూ.5–10 మధ్య లభిస్తోంది. ఉల్లి కూడా రికార్డు స్థాయిలో చవక ధరలకు అందుబాటులో ఉంది. ఇది గృహిణులకు ఆనందాన్ని కలిగిస్తున్నా, రైతుల కష్టాలు మాత్రం మరుగున పడిపోతున్నాయి.
వ్యవసాయ రంగ నిపుణుల అభిప్రాయం ప్రకారం, ప్రతి సీజన్‌లో వచ్చే ధరల మార్పులను నియంత్రించాలంటే: ప్రభుత్వ కొనుగోలు విధానాన్ని బలపరచాలి. కోల్డ్ స్టోరేజ్ సదుపాయాలు పెంచాలి. రైతు ఉత్పత్తిదారుల సంఘాలు (FPOs) బలపడాలి. ఎగుమతులను ప్రోత్సహించాలి. ఇలా చేస్తే మాత్రమే రైతులు నష్టాల బారి నుంచి బయటపడతారని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు.
మొత్తం చూస్తే, టమాటా, ఉల్లి ధరల పతనం రైతులను తీవ్రంగా దెబ్బతీసింది. కూలీ ఖర్చులు కూడా రాని పరిస్థితి రైతులను ఆవేదనలోకి నెట్టింది. వినియోగదారులు తక్కువ ధరలకు కూరగాయలు కొనుగోలు చేస్తున్నా, రైతులు మాత్రం ఆత్మస్థైర్యం కోల్పోతున్నారు. ఈ సమస్యకు ప్రభుత్వం తక్షణం జోక్యం చేసుకుని, కనీస మద్దతు ధర, సబ్సిడీలు, రవాణా సౌకర్యాలు కల్పిస్తేనే రైతులు కొంత ఉపశమనం పొందగలరు. లేకుంటే, భవిష్యత్తులో పంటలు వేయడానికి రైతులు వెనుకడుగు వేయవలసి వస్తుంది.
