భారతదేశ ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఒక కీలకమైన సంస్కరణగా భావించే వస్తు సేవల పన్ను (జీఎస్టీ) విధానంలో కేంద్ర ప్రభుత్వం ఒక విప్లవాత్మకమైన మార్పుకు సిద్ధమవుతోంది. ఇప్పటివరకు 5%, 12%, 18% మరియు 28% వంటి వివిధ స్లాబ్లలో ఉన్న జీఎస్టీ రేట్లను రెండు ప్రధాన స్లాబ్లకు, అంటే 5% మరియు 18%కి తగ్గించే ప్రతిపాదనను కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ప్రకటించారు. ఈ నిర్ణయం అమలులోకి వస్తే సామాన్య ప్రజలు, మధ్యతరగతి వర్గాలు, రైతులు మరియు సూక్ష్మ, చిన్న, మధ్య తరహా పరిశ్రమలకు (MSMEs) భారీ ఊరట లభించనుంది.
ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ఈ నిర్ణయం సాధారణ ప్రజల జీవన సౌలభ్యాన్ని పెంచడమే కాకుండా, పన్ను విధానాన్ని మరింత పారదర్శకంగా, సరళంగా మరియు వృద్ధి కేంద్రితంగా మారుస్తుందని పేర్కొన్నారు. "ఈ నిర్ణయం వల్ల నిత్యావసర వస్తువులు మరియు ప్రజలు ఎక్కువగా కొనుగోలు చేయాలని ఆకాంక్షించే వస్తువులు అందరికీ అందుబాటులోకి వస్తాయి. ఇది వినియోగాన్ని పెంచి, ప్రజల కొనుగోలు సామర్థ్యాన్ని మెరుగుపరుస్తుంది," అని ఆమె స్పష్టం చేశారు. ఈ ప్రకటన దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థకు ఒక కొత్త ఉత్తేజాన్ని ఇస్తుందని నిపుణులు భావిస్తున్నారు.
కొత్త ప్రతిపాదన ప్రకారం, జీఎస్టీని రెండు ప్రధాన స్లాబ్లుగా విభజించనున్నారు.
5% స్లాబ్: ఈ స్లాబ్లో నిత్యావసర ఆహార పదార్థాలు, కొన్ని మౌలిక వస్తువులు చేర్చబడతాయి. ప్రస్తుతం ఇవి 5% స్లాబ్లో లేదా పన్ను మినహాయింపు జాబితాలో ఉన్నాయి. ఈ మార్పు వల్ల సామాన్యుడికి ఉపయోగపడే వస్తువుల ధరలు స్థిరంగా లేదా తక్కువగా ఉండే అవకాశం ఉంది.
18% స్లాబ్: మిగిలిన అన్ని వస్తువులు మరియు సేవలపై 18% పన్ను వసూలు చేయనున్నారు. ప్రస్తుతం 12%, 18%, మరియు 28% స్లాబ్లలో ఉన్న అనేక వస్తువులు, సేవలు ఈ ఒకే స్లాబ్లోకి వస్తాయి.
ఈ విధానంలో కొన్ని ప్రత్యేక వస్తువులపై మాత్రం పన్ను రేటు అధికంగా ఉంటుంది. ఉదాహరణకు, పొగాకు ఉత్పత్తులు వంటి 5-7 ప్రత్యేక వస్తువులపై 40% వరకు పన్ను వసూలు చేయాలని ప్రభుత్వం యోచిస్తోంది. ఇది సామాజిక ఆరోగ్యానికి సంబంధించిన నిర్ణయంగా కూడా భావించవచ్చు.
జీఎస్టీ కౌన్సిల్ ఏర్పాటు చేసిన మంత్రుల బృందం (GoMs) సమావేశంలో ఒక కీలకమైన అంశం చర్చకు వచ్చింది. ఆరోగ్య మరియు జీవిత బీమా ప్రీమియాలను జీఎస్టీ నుంచి మినహాయించాలన్న కేంద్రం ప్రతిపాదనను బీహార్ ఉప ముఖ్యమంత్రి సమ్రాట్ చౌధరి వెల్లడించారు. ప్రస్తుతం ఈ ప్రీమియాలపై 18% జీఎస్టీ అమలులో ఉంది. బీమా ప్రీమియంలు సామాన్యులకు ఒక ఆర్థిక భద్రత. వీటిపై పన్ను తగ్గించడం లేదా మినహాయించడం వల్ల ప్రజలు ఆరోగ్య బీమా, జీవిత బీమా పాలసీలు తీసుకోవడానికి ప్రోత్సహించబడతారు.
అయితే, ఈ ప్రతిపాదనపై కొన్ని రాష్ట్రాలు భిన్నాభిప్రాయాలు వ్యక్తం చేశాయి. దీనిపై చర్చ పూర్తయిన తర్వాత, నివేదికను జీఎస్టీ కౌన్సిల్కు సమర్పించనున్నారు. ఈ నివేదికను అక్టోబర్ చివరి నాటికి జీఎస్టీ కౌన్సిల్కు అందజేయాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నారు. ఈ ప్యానెల్లో ఉత్తరప్రదేశ్, పశ్చిమబెంగాల్, కర్ణాటక, కేరళ, తమిళనాడు సహా 13 రాష్ట్రాల మంత్రులు ఉన్నారు. వారి అభిప్రాయాలు, సిఫార్సుల ఆధారంగా తుది నిర్ణయం తీసుకుంటారు.
ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ "తరువాతి తరం జీఎస్టీ" గురించి మాట్లాడుతూ, ఇది మూడు స్తంభాలపై ఆధారపడి ఉందని తెలిపారు:
నిర్మాణాత్మక సంస్కరణలు (Structural Reforms): పన్ను విధానాన్ని మరింత సరళంగా, సమర్థవంతంగా మార్చడం.
రేట్ల సరళీకరణ (Rate Rationalization): పన్ను రేట్ల సంఖ్యను తగ్గించి, పన్నుల వసూళ్లను సులభతరం చేయడం.
ప్రజల జీవన సౌలభ్యం (Ease of Living): సామాన్యుడిపై పన్ను భారాన్ని తగ్గించి, వారి జీవన ప్రమాణాలను మెరుగుపరచడం.
ఈ ప్రతిపాదనలు అమలులోకి వస్తే, ఇది భారతదేశాన్ని 'ఆత్మనిర్భర్ భారత్'గా మార్చే దిశలో ఒక ముఖ్యమైన అడుగు అవుతుంది. వ్యాపారాలు సులభంగా నిర్వహించుకోవడానికి, ప్రజలు ఆర్థికంగా మరింత బలంగా మారడానికి ఈ మార్పులు దోహదపడతాయి. ముఖ్యంగా, ఎంఎస్ఎంఈల వృద్ధికి ఇది గొప్ప ప్రోత్సాహాన్ని ఇస్తుంది. చాలా కాలంగా ఎదురుచూస్తున్న ఈ సంస్కరణలు త్వరలో అమలులోకి వస్తాయని ఆశిద్దాం.