రాష్ట్రంలో కొత్తగా మద్యం దుకాణాల ఏర్పాటుకు ప్రభుత్వం అనుమతి ఇచ్చింది. రాబోయే రెండేళ్ల కాలానికి, అంటే 2025-27 ఆర్థిక సంవత్సరానికి గాను ఈ లైసెన్స్‌లను జారీ చేయనున్నారు. ఇందుకోసం త్వరలోనే దరఖాస్తుల స్వీకరణకు సంబంధించిన ప్రకటన విడుదల కానుంది. ప్రస్తుతం ఉన్న మద్యం దుకాణాల గడువు నవంబర్ 30తో ముగియనుండగా, డిసెంబర్ 1, 2025 నుంచి కొత్త దుకాణాలు తమ కార్యకలాపాలను ప్రారంభించనున్నాయి. ఈ నిర్ణయం రాష్ట్ర ఆర్థిక వ్యవస్థపై, అలాగే సామాజిక అంశాలపై ఎలాంటి ప్రభావం చూపుతుందో ఇప్పుడు చూద్దాం.
దరఖాస్తు ప్రక్రియలో మార్పులు, ఫీజుల పెంపు..
కొత్త మద్యం దుకాణాల ఏర్పాటుకు సంబంధించిన గెజిట్ నోటిఫికేషన్ ఈ నెల 14న విడుదలైన నేపథ్యంలో, ఎక్సైజ్ కమిషనర్ త్వరలోనే దరఖాస్తులకు సంబంధించిన తుది గడువును నిర్ణయించనున్నారు. ఈసారి దరఖాస్తు ప్రక్రియలో కొన్ని కీలక మార్పులు చోటు చేసుకున్నాయి. గతంలో ఏ4 దుకాణాల దరఖాస్తు రుసుము రూ.2 లక్షలుగా ఉండేది. అయితే, ఈసారి ప్రభుత్వం ఈ రుసుమును ఏకంగా 50 శాతం పెంచి రూ.3 లక్షలుగా నిర్ణయించింది. ఈ పెంపు ప్రభుత్వ ఆదాయాన్ని పెంచే ఉద్దేశంతో తీసుకున్న నిర్ణయంగా భావించవచ్చు.
దరఖాస్తు రుసుముతో పాటు, లైసెన్స్ ఫీజులలో కూడా మార్పులు కనిపిస్తున్నాయి. 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం, జనాభా ప్రాతిపదికన ఈ ఫీజులను నిర్ణయించారు.
5 వేల లోపు జనాభా ఉన్న ప్రాంతాలకు: రూ. 50 లక్షలు
5 వేల నుంచి 50 వేల వరకు: రూ. 55 లక్షలు
50 వేల నుంచి లక్ష లోపు: రూ. 60 లక్షలు
1 నుంచి 5 లక్షల వరకు: రూ. 65 లక్షలు
5 నుంచి 20 లక్షల వరకు: రూ. 85 లక్షలు
20 లక్షల పైన: రూ. 1.10 కోట్లు
ఈ ఫీజుల పెంపు ద్వారా ప్రభుత్వం భారీగా ఆదాయాన్ని సమకూర్చుకోనుంది. ఇది రాష్ట్ర ఆర్థిక వ్యవస్థకు ఒక ముఖ్యమైన వనరుగా మారనుంది.
సామాజిక వర్గాలకు రిజర్వేషన్లు, అదనపు సౌకర్యాలు..
ఈ కొత్త పాలసీలో సామాజిక న్యాయానికి కూడా ప్రాధాన్యత ఇవ్వబడింది. మొత్తం దుకాణాల్లో కొన్నింటిని నిర్దిష్ట సామాజిక వర్గాలకు రిజర్వ్ చేశారు. ఇది వారి ఆర్థిక అభివృద్ధికి దోహదపడుతుంది.
గౌడ్లకు: 15 శాతం
ఎస్సీలకు: 10 శాతం
ఎస్టీలకు: 5 శాతం
ఇలా కేటాయించడం వల్ల ఆర్థికంగా వెనుకబడిన వర్గాలకు వ్యాపార అవకాశాలు పెరుగుతాయి.
కొత్తగా దుకాణం లైసెన్స్ పొందిన వారికి ప్రభుత్వం ఒక అదనపు సౌలభ్యాన్ని కల్పించింది. వార్షిక రుసుముతో పాటు అదనంగా రూ.5 లక్షలు చెల్లిస్తే 'వాక్-ఇన్ లిక్కర్ స్టోర్' ఏర్పాటు చేసుకునే అవకాశం లభిస్తుంది. వాక్-ఇన్ స్టోర్లు కస్టమర్లకు మరింత మెరుగైన షాపింగ్ అనుభవాన్ని అందిస్తాయి. సాధారణ దుకాణాల్లో బయట నుంచి మాత్రమే కొనుగోలు చేయాల్సి వస్తుంది, కానీ వాక్-ఇన్ స్టోర్లలో లోపలకి వెళ్లి వైన్, బీర్ బాటిల్స్ ఎంపిక చేసుకునే అవకాశం ఉంటుంది. ఇది వ్యాపారులకు, వినియోగదారులకు ఇద్దరికీ ప్రయోజనకరం.
మద్యం దుకాణాల నిర్వహణ వేళల్లోనూ ప్రభుత్వం స్పష్టత ఇచ్చింది. గ్రేటర్ హైదరాబాద్ మున్సిపల్ కార్పొరేషన్ (GHMC) పరిధిలో దుకాణాలు ఉదయం 10 గంటల నుంచి రాత్రి 11 గంటల వరకు తెరిచి ఉంటాయి. ఇది గతంలో ఉన్న సమయానికే కొనసాగింపు. జిల్లాల్లోని దుకాణాల వేళలు ఉదయం 10 నుంచి రాత్రి 10 గంటల వరకు ఉంటాయి. ఈ సమయపాలన వల్ల వ్యాపారులు, పోలీసులు, అలాగే సామాన్య ప్రజలకు ఒక స్పష్టత లభిస్తుంది.
ఈ నిర్ణయాలు ప్రభుత్వానికి ఆదాయాన్ని సమకూర్చడంతో పాటు, కొత్త వ్యాపార అవకాశాలను సృష్టిస్తాయి. అయితే, మద్యం వినియోగం సమాజంపై ఎలాంటి ప్రభావం చూపుతుందనే అంశంపై చర్చ అనివార్యం. ప్రజలు బాధ్యతాయుతంగా వ్యవహరించడం, ప్రభుత్వం మద్యం వినియోగాన్ని నియంత్రించేందుకు తగిన చర్యలు తీసుకోవడం అవసరం. ఏదేమైనా, ఈ కొత్త పాలసీ రాష్ట్ర ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఒక కీలక ఘట్టంగా నిలవనుంది.
