ధ్యానం అనేది మన మనస్సును ఏకాగ్రతతో ఒకే దిశగా నడిపించే ప్రక్రియ. శారీరక, మానసిక ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరచడంలో దీనికి కీలక పాత్ర ఉంది. ప్రాచీన భారతీయ సంప్రదాయంలో ధ్యానాన్ని ఒక ఆత్మవికాస సాధనగా పరిగణిస్తారు. ఇటీవల కాలంలో వైద్య శాస్త్రం కూడా ధ్యానం వల్ల కలిగే ప్రయోజనాలను గుర్తించి, మానసిక ఆరోగ్య చికిత్సల్లో భాగంగా దీన్ని ప్రోత్సహిస్తోంది.
ధ్యానం వల్ల కలిగే ముఖ్యమైన లాభాలు:
1. మనశ్శాంతి:
ధ్యానం మనస్సులో ఉండే అలజడి, ఆందోళనలను తగ్గిస్తుంది. రోజూ కాస్త సమయాన్ని ధ్యానానికి కేటాయించడం వల్ల మనస్సు ప్రశాంతంగా మారుతుంది. అది నిద్రను మెరుగుపరచడంలో కూడా సహాయపడుతుంది.
2. ఒత్తిడిని తగ్గించడం:
ధ్యానం cortisol అనే ఒత్తిడి హార్మోను స్థాయిని తగ్గిస్తుంది. దీని వల్ల మనం మరింత రిలాక్స్ అవుతాం. ఉద్యోగం, చదువు, కుటుంబ బాధ్యతల వల్ల వచ్చే ఒత్తిడిని ధ్యానం ద్వారా సమర్థవంతంగా నియంత్రించవచ్చు.
3. ఏకాగ్రత పెరగడం:
ధ్యానం మన ఏకాగ్రతను పెంచుతుంది. ఇది విద్యార్థులకు, ఉద్యోగులకు, సృజనాత్మక రంగాల్లో ఉన్నవారికి ఎంతో ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది.
4. భావోద్వేగ నియంత్రణ:
మన ఆవేశాలను, కోపాన్ని నియంత్రించడంలో ధ్యానం దోహదపడుతుంది. మన భావోద్వేగాలకు అడ్డుకట్ట వేసి, సానుకూల దృక్పథాన్ని పెంపొందించడంలో ఇది ఉపయుక్తం.
5. ఆరోగ్యానికి మేలు:
ధ్యానం గుండెగాయల ప్రమాదాన్ని తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది. రక్తపోటును నియంత్రిస్తుంది. అంతేకాకుండా మధుమేహం, అనిద్ర వంటి సమస్యలపై కూడా ఇది మంచి ప్రభావం చూపిస్తుంది.
6. స్వయం అవగాహన పెరగడం:
ధ్యానం మనలో స్వయాన్ని పరిశీలించే శక్తిని పెంచుతుంది. దీని ద్వారా మన బలహీనతలు, శక్తులు తెలుసుకుని, మంచి మార్గంలో మన జీవితాన్ని మలుచుకోవచ్చు.
ధ్యానం అనేది సాధన ద్వారా అభ్యాసించగలిగే కళ. దీనికి పెద్దగా ఖర్చు అవసరం లేదు, ప్రత్యేకమైన సామగ్రి అవసరం లేదు. ప్రతి రోజూ కనీసం 10-15 నిమిషాల పాటు శాంతియుత వాతావరణంలో కూర్చుని ధ్యానం చేయడం వల్ల అద్భుతమైన మార్పులు కనిపిస్తాయి. ఆరోగ్యంగా, ఆనందంగా, శాంతంగా జీవించాలనుకునే ప్రతిఒక్కరూ ధ్యానాన్ని జీవితంలో భాగం చేసుకోవాలి.