కృష్ణా నదిపై నిర్మించిన ప్రముఖ జలవిద్యుత్ ప్రాజెక్టు, శ్రీశైలం డ్యాం (Srisailam Dam) భద్రతపై నిపుణుల కమిటీ తీవ్ర ఆందోళన వ్యక్తం చేసింది. డ్యాం దిగువన (Downstream) ఉన్న ప్లంజ్పూల్ లో (Plunge Pool) ఊహించని విధంగా భారీ గొయ్యి (Sinkhole) ఏర్పడటంతో, ఈ ఆనకట్ట భవిష్యత్తు ప్రశ్నార్థకంగా మారిందని కమిటీ హెచ్చరించింది.
ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం ఈ ఏడాది జూన్లో నియమించిన నిపుణుల కమిటీ, తాజాగా జరిపిన అండర్ వాటర్ పరిశీలన తర్వాత తమ నివేదికను ప్రభుత్వానికి సమర్పించింది.
డ్యాం నుంచి అత్యధికంగా విడుదలయ్యే నీటి ప్రవాహ వేగానికి ప్లంజ్పూల్లో 35 నుంచి 45 మీటర్ల లోతైన గొయ్యి ఏర్పడినట్లు కమిటీ గుర్తించింది. ఇది డ్యాం పునాదుల కంటే ఎక్కువ లోతులో ఉండటం అత్యంత ప్రమాదకరం. ఈ గొయ్యి డ్యాం యొక్క అప్రాన్ (Apron - కాంక్రీట్ పునాది) ముగిసిన 15 మీటర్ల తర్వాత మొదలైంది. ఇది సుమారు 150 మీటర్ల వరకు విస్తరించింది.
అత్యంత ఆందోళన కలిగించే విషయం ఏమిటంటే, ఈ గొయ్యి కారణంగా డ్యాం అప్రాన్కు తీవ్ర ముప్పు వాటిల్లింది. అప్రాన్ కింద దాదాపు 4 మీటర్ల లోతైన రంధ్రం ఏర్పడింది. ఈ రంధ్రం డ్యాం వైపు 14-15 మీటర్ల వరకు విస్తరించింది. దీనివల్ల అప్రాన్లోని సగభాగం ఎలాంటి ఆధారం లేకుండా గాల్లో వేలాడుతున్నట్లు నిపుణులు తేల్చిచెప్పారు.
ప్లంజ్పూల్లో గొయ్యి లోతు క్రమంగా పెరుగుతుండటం పరిస్థితి తీవ్రతకు నిదర్శనం. 2018లో నేషనల్ ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఓషనోగ్రఫీ (NIO) జరిపిన అధ్యయనంలో గొయ్యి లోతు కేవలం 32 మీటర్లు మాత్రమే ఉంది.
కానీ ఇప్పుడు అది ఏకంగా 45 మీటర్లకు చేరడం డ్యాంకు ముప్పు రోజురోజుకు పెరుగుతోందని స్పష్టం చేస్తోంది. అప్రాన్ రక్షణ కోసం గతంలో ఏర్పాటు చేసిన 62 స్టీల్ సిలిండర్లలో చాలావరకు దెబ్బతిన్నాయి. అంతేకాక, ఐదు సిలిండర్లు ఇప్పటికే భారీ వరదల్లో కొట్టుకుపోయినట్లు నివేదికలో పేర్కొన్నారు.
విశాఖపట్నంకు చెందిన సీలైన్ ఆఫ్షోర్ డైవింగ్ సంస్థ సహకారంతో ఈ కీలక అండర్ వాటర్ అధ్యయనం జరిగింది. ఈ పరిశీలన తర్వాత నిపుణుల కమిటీ ప్రభుత్వానికి అత్యవసర సిఫార్సులు చేసింది.
డ్యాం భద్రత కోసం తక్షణమే మరమ్మతులు (Urgent Repairs) చేపట్టాలని నిపుణుల కమిటీ గట్టిగా సిఫార్సు చేసింది. ప్రభుత్వం ఈ అంశంపై వెంటనే జోక్యం చేసుకుని, నిపుణుల సూచనల మేరకు అవసరమైన మరియు శాశ్వత చర్యలు తీసుకోవాలని సూచించింది.
శ్రీశైలం డ్యాం అనేది ఆంధ్రప్రదేశ్, తెలంగాణ రాష్ట్రాలకు తాగు, సాగు నీరు, విద్యుత్ అవసరాల కోసం ఎంతో కీలకమైనది. అలాంటి డ్యాం భద్రతకు పెను ముప్పు పొంచి ఉందన్న వార్త రెండు రాష్ట్రాల ప్రజలను ఆందోళనకు గురిచేస్తోంది. డ్యాం కూలితే జరిగే నష్టం ఊహించలేనిది. అందుకే ప్రభుత్వం వెంటనే అత్యున్నత ప్రాధాన్యత ఇచ్చి దీనిపై దృష్టి సారించాల్సిన అవసరం ఉంది.