అమెరికా డాలర్తో పోలిస్తే భారత రూపాయి మారకం విలువ సరికొత్త రికార్డు కనిష్టానికి పడిపోయి, ట్రేడర్లు మరియు విశ్లేషకులలో ఆందోళన కలిగించింది. నిన్నటి ట్రేడింగ్లో రూపాయి విలువ తొలిసారిగా 90.42 స్థాయికి చేరింది. ప్రపంచ మార్కెట్లో కొన్ని సానుకూల పరిణామాలు ఉన్నప్పటికీ, దేశీయంగా డాలర్ల డిమాండ్ వెల్లువెత్తడం వల్ల రూపాయిపై తీవ్ర ఒత్తిడి నెలకొంది.
సాధారణంగా, అమెరికా ఫెడరల్ రిజర్వ్ వడ్డీ రేట్లను తగ్గించినప్పుడు, డాలర్ విలువ బలహీనపడి, రూపాయి వంటి ఇతర కరెన్సీలు బలపడతాయి. కానీ ఈసారి పరిస్థితి వేరుగా ఉంది. విదేశీ మరియు ప్రైవేట్ బ్యాంకులు తమ మర్చంట్ మరియు కార్పొరేట్ చెల్లింపుల కోసం పెద్ద ఎత్తున డాలర్లను కొనుగోలు చేస్తున్నాయి. ఈ భారీ డిమాండ్ కారణంగానే డాలర్తో పోలిస్తే రూపాయి విలువ పతనమైంది.
"ప్రపంచ పరిణామాలు సానుకూలంగా ఉన్నప్పటికీ, దేశం నుంచి డాలర్ల అవుట్ఫ్లో (Outflow) ఒత్తిడి ఎక్కువగా ఉంది," అని ఒక బ్యాంకర్ రాయిటర్స్తో తెలిపారు. అంటే, విదేశాలకు చెల్లించాల్సిన బాకీలు, దిగుమతి ఖర్చులు వంటి వాటి కోసం డాలర్లు దేశం నుంచి బయటికి వెళ్తున్నాయి.
భారత ఎగుమతులపై అమెరికా విధించిన టారిఫ్లు వంటి అంశాలు ఈ ఏడాది రూపాయి పతనానికి దోహదపడ్డాయి. వాషింగ్టన్తో వాణిజ్య ఒప్పందం కుదరకపోతే రూపాయి మరింత బలహీనపడవచ్చని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. విదేశీ పోర్ట్ఫోలియో పెట్టుబడుల (FPI) విషయంలో నెలకొన్న అనిశ్చితి కూడా రూపాయిపై ఒత్తిడిని పెంచింది.
విశ్లేషకుల ప్రకారం, 2022 సంవత్సరం తర్వాత రూపాయికి ఇది అత్యంత నిరాశాజనకమైన సంవత్సరం కానుంది. గతంలో రూపాయి కొంత స్థిరత్వాన్ని చూపినప్పటికీ, ఈ ఏడాది మొదలైన ఆర్థిక ఒత్తిడి మరియు అనిశ్చితి కారణంగా రూపాయి విలువ తీవ్రంగా క్షీణిస్తోంది. కరెన్సీ విలువలో స్థిరత్వం దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థకు చాలా కీలకం.
ఈ పరిణామాల నేపథ్యంలో, మార్కెట్ వర్గాల దృష్టి అంతా రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (ఆర్బీఐ) వైపు మళ్లింది. వచ్చే వారం ఆర్బీఐ 5 బిలియన్ డాలర్ల డాలర్-రూపీ బై/సెల్ స్వాప్ను నిర్వహించనుంది.
ఈ స్వాప్ ద్వారా బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థలోకి నగదు లభ్యత (లిక్విడిటీ) పెరిగి, డాలర్లకు ఉన్న స్వల్పకాలిక డిమాండ్ ఒత్తిడి తగ్గుతుందని విశ్లేషకులు భావిస్తున్నారు. సాధారణంగా, ఆర్బీఐ జోక్యం వల్ల కరెన్సీకి తాత్కాలికంగా కొంత మద్దతు లభిస్తుంది. రూపాయి పతనంపై కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ స్పందించారు. ఆమె తన వ్యాఖ్యల్లో కింది విషయాలను స్పష్టం చేశారు:
మార్కెట్ శక్తులు మరియు సరఫరా-డిమాండ్ ఆధారంగా రూపాయి దాని సరైన విలువను అదే నిర్ణయించుకుంటుందని ఆమె పేర్కొన్నారు. రూపాయి బలహీనతను రాజకీయం చేయవద్దని ఆమె ప్రతిపక్షాలకు విజ్ఞప్తి చేశారు.
గతంలో అధిక ద్రవ్యోల్బణం, బలహీనమైన ఆర్థిక వ్యవస్థ కారణంగా రూపాయి పతనం ఆందోళన కలిగించిందని, అయితే ప్రస్తుత ఆర్థిక మూలాలు (Economic Fundamentals) బలంగా ఉన్నాయని ఆమె గుర్తుచేశారు. ప్రస్తుతం రూపాయి విలువ రికార్డు కనిష్టానికి చేరినప్పటికీ, ఆర్బీఐ స్వాప్ ప్రకటన కొంత ఆశాజనకంగా ఉంది. డాలర్ల అవుట్ఫ్లో ఒత్తిడి తగ్గితేనే రూపాయి కోలుకునే అవకాశం ఉంది.
