దేశంలో నకిలీ ఔషధాల ఉత్పత్తి, విక్రయాలు ఇటీవల భయంకర స్థాయికి చేరుకున్నాయి. నకిలీ మందుల వాడకంతో ప్రజల ప్రాణాలు ప్రమాదంలో పడటమే కాకుండా, ఆరోగ్య రంగం నమ్మకం కోల్పోతోంది. ఈ నేపథ్యంలో కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రజల ఆరోగ్యాన్ని కాపాడేందుకు, నకిలీ ఔషధాల ముఠాలకు గట్టి ఎదురుదెబ్బ ఇవ్వాలనే సంకల్పంతో కీలక నిర్ణయం తీసుకుంది. ఇకపై దేశంలో విక్రయించే అన్ని రకాల మందుల ప్యాకెట్లపై తప్పనిసరిగా క్యూఆర్ కోడ్ ముద్రించాలని ఆదేశాలు జారీ చేసింది. ఈ చర్యను “ట్రాక్ అండ్ ట్రేస్ విధానం”గా పిలుస్తారు.
ఈ కొత్త విధానం ద్వారా వినియోగదారులు తాము కొనుగోలు చేసే మందు అసలైనదో కాదో స్వయంగా నిర్ధారించుకోవచ్చు. మందు ప్యాకెట్‌పై ముద్రించిన క్యూఆర్ కోడ్ లేదా బార్‌కోడ్‌ను స్మార్ట్‌ఫోన్ ద్వారా స్కాన్ చేస్తే, వెంటనే ఆ ఔషధానికి సంబంధించిన పూర్తి సమాచారం ఫోన్ స్క్రీన్‌పై కనిపిస్తుంది. ఇందులో యూనిక్ ప్రొడక్ట్ ఐడీ, జనరిక్ పేరు, తయారీదారు పేరు, బ్యాచ్ నంబర్, తయారీ తేదీ, గడువు తేదీ, తయారీ లైసెన్స్ నంబర్ వంటి వివరాలు ఉంటాయి. ఈ వివరాలు ఆధారంగా మందు ప్రామాణికతను నిర్ధారించుకోవడం సులభం అవుతుంది.
ప్రస్తుతానికి మార్కెట్‌లో ఎక్కువగా అమ్ముడయ్యే సుమారు 300 రకాల మందులపై ఈ విధానాన్ని కేంద్రం తప్పనిసరి చేసింది. వీటిలో ప్రజలు తరచుగా వాడే పెయిన్‌కిల్లర్లు, యాంటీబయాటిక్స్‌, యాంటీ-ఎలర్జిక్ ఔషధాలు ప్రధానంగా ఉన్నాయి. ఈ దశలో సేకరించిన అనుభవాల ఆధారంగా రాబోయే నెలల్లో అన్ని ఫార్మా కంపెనీల ఉత్పత్తులకూ ఈ విధానాన్ని విస్తరించాలనే లక్ష్యంతో ప్రభుత్వం ముందుకు సాగుతోంది. ఫార్మసీలు, ఆసుపత్రులు, మెడికల్ షాపులు — అన్ని చోట్లా ఈ నియమం అమలులోకి రానుంది.
ఒకవేళ మందు ప్యాకెట్‌పై క్యూఆర్ కోడ్ లేకపోతే లేదా స్కాన్ చేసినప్పుడు సరైన వివరాలు కనపడకపోతే, ఆ మందును నకిలీ ఉత్పత్తిగా గుర్తించే అవకాశం ఉంటుంది. ఇది ప్రజల్లో జాగరూకత పెంచడమే కాకుండా, కల్తీ మందులు తయారు చేసే ముఠాలకు గట్టి చెక్‌గా మారనుంది. ఇకపై ప్రతి పౌరుడు తాము కొంటున్న మందు నాణ్యతను స్వయంగా తనిఖీ చేసుకునే అధికారం పొందుతారు. దీనివల్ల నకిలీ మందుల వ్యాపారానికి శాశ్వతంగా ముగింపు పలకడం సాధ్యమవుతుందనే నమ్మకాన్ని కేంద్రం వ్యక్తం చేస్తోంది. మొత్తంగా చెప్పాలంటే — ఈ నిర్ణయం ప్రజల ఆరోగ్య రక్షణలో కీలక మైలురాయిగా నిలవనుంది.
