భారతీయ సంస్కృతి, సంప్రదాయాలలో కుటుంబ సంబంధాలకు ప్రత్యేక స్థానం ఉంది. అందులో అన్నాచెల్లెళ్ల అనుబంధం ఒక అపూర్వమైన, ఆప్యాయతతో నిండిన బంధం. ఈ బంధానికి ప్రతీకగా ప్రతీ సంవత్సరం శ్రావణ మాస పౌర్ణమి రోజున రక్షా బంధన్ పండుగను ఘనంగా జరుపుకుంటారు. “రక్ష” అంటే రక్షణ, “బంధన్” అంటే బంధం. అంటే ఈ పండుగ రక్షణ వాగ్దానంతో కూడిన బంధాన్ని సూచిస్తుంది.
ఈ రోజున ఉదయం స్నానం చేసి, పూజా విధులు పూర్తి చేసిన తరువాత, చెల్లెళ్లు తమ అన్నల చేతికి పసుపు, కుంకుమలతో అలంకరించిన రాఖీ కట్టి, వారికి తిలకం పెట్టి, స్వీట్లు తినిపిస్తారు. ఈ సమయంలో వారు మనస్ఫూర్తిగా అన్నతమ్ముల ఆయురారోగ్యాలు, సుఖసంపదలు కోరుకుంటారు. అన్నతమ్ములు కూడా చెల్లెళ్లకు బహుమతులు అందించి, ఎల్లప్పుడూ వారిని కాపాడతానని హామీ ఇస్తారు. ఈ క్రమంలో రాఖీ ఒక పవిత్రమైన బంధానికి ప్రతీకగా నిలుస్తుంది.
రక్షా బంధన్ పండుగ కేవలం అన్నాచెల్లెళ్ల మధ్య మాత్రమే కాకుండా, బంధుత్వం, స్నేహం, సోదర భావం కలిగిన ఏ సంబంధానికైనా వర్తిస్తుంది. పూర్వం రాజులు, యోధులు కూడా తమ రక్షణ కోసం సోదరీమణుల నుండి రాఖీలు కట్టించుకునేవారని చారిత్రక గాధలు చెబుతున్నాయి. రాజస్థాన్ రాణి కర్ణావతి, మొఘల్ చక్రవర్తి హుమాయూన్‌కు రాఖీ పంపి తన రాజ్యాన్ని రక్షించమని కోరిన సంఘటన దీనికి ప్రసిద్ధ ఉదాహరణ.
ఈ పండుగలో ప్రేమ, విశ్వాసం, పరస్పర గౌరవం, రక్షణ అనే విలువలు ప్రతిఫలిస్తాయి. ఆధునిక కాలంలో కూడా రక్షా బంధన్ కుటుంబాలను కలిపే, అనుబంధాలను మరింత బలపరిచే ఒక ఉత్సవంగా కొనసాగుతోంది. బంధుత్వం లేదా రక్తసంబంధం మాత్రమే కాకుండా, హృదయపూర్వకమైన ప్రేమ, నమ్మకం ఉన్న చోట ఈ పండుగ ఆత్మస్ఫూర్తితో జరుపబడుతుంది.
రక్షా బంధన్ మనకు చెబుతున్న సందేశం ఏమిటంటే – సంబంధాలను కాపాడుకోవడం, ఒకరినొకరు రక్షించుకోవడం, పరస్పరం గౌరవించుకోవడం అనేవి జీవితంలో అతి విలువైన సంపదలు. ఇది ఒక పండుగ మాత్రమే కాదు, మనసులను కలిపే ఒక పవిత్రమైన భావోద్వేగ కట్టుబాటు.
