మనం ఎక్కడికైనా వెళ్లాలనుకుంటే అందరికీ గుర్తొచ్చే మొదటి ఆప్షన్ 'రైలు ప్రయాణం'. తక్కువ ఖర్చుతో, సురక్షితంగా గమ్యస్థానానికి చేరుకోవడానికి రైల్వేనే సామాన్యుడికి పెద్ద దిక్కు. అయితే, కొత్త ఏడాది 2026 ప్రారంభానికి ముందే ప్రయాణికులకు భారతీయ రైల్వే శాఖ ఒక చేదు వార్త చెప్పింది. దేశవ్యాప్తంగా రైలు టికెట్ ధరలను పెంచుతున్నట్లు అధికారికంగా ప్రకటించింది.
వచ్చే డిసెంబర్ 26, 2025 నుంచి ఈ కొత్త ధరలు అమల్లోకి రానున్నాయి. ఈ ధరల పెంపు వల్ల ప్రతి ఏటా సుమారు రూ. 600 కోట్ల అదనపు ఆదాయం పొందాలని రైల్వే శాఖ లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. అసలు ఏయే తరగతుల వారికి ధరలు పెరిగాయి? ఎవరికి ఊరట లభించింది? అనే పూర్తి వివరాలు ఇప్పుడు చూద్దాం.
రైల్వే శాఖ విడుదల చేసిన తాజా సవరణల ప్రకారం, ప్రయాణించే దూరాన్ని బట్టి మరియు రైలు రకాన్ని బట్టి ఛార్జీల పెంపు ఉంటుంది. మీరు 215 కిలోమీటర్ల లోపు ప్రయాణించే వారైతే మీకు ఎలాంటి టెన్షన్ లేదు. జనరల్ టికెట్ ధరల్లో ఎలాంటి మార్పు చేయలేదు. ఇది రోజువారీ ఆఫీసులకు వెళ్లేవారికి, చిన్న చిన్న పనుల మీద దగ్గరి ఊర్లకు వెళ్లేవారికి పెద్ద ఊరట.
215 కిలోమీటర్ల కంటే ఎక్కువ దూరం ప్రయాణించే వారికి కిలోమీటరుకు 1 పైసా చొప్పున అదనపు ఛార్జీ పడుతుంది. ఎక్స్ప్రెస్, మెయిల్ రైళ్లతో పాటు అన్ని ఏసీ (AC) తరగతుల్లో ప్రయాణించే వారికి కిలోమీటరుకు 2 పైసలు అదనంగా భారం పడనుంది. ఒకవేళ మీరు నాన్-ఏసీ రైలులో 500 కిలోమీటర్ల దూరం ప్రయాణిస్తుంటే, మీ టికెట్ ధరపై అదనంగా సుమారు రూ. 10 మాత్రమే పెరుగుతుంది.
రైల్వే శాఖ తన నిర్ణయాన్ని సమర్థించుకుంటూ కొన్ని కీలక గణాంకాలను బయటపెట్టింది. గడచిన దశాబ్ద కాలంలో రైల్వే నెట్వర్క్ భారీగా విస్తరించింది. రైళ్ల సంఖ్య పెరగడమే కాకుండా, భద్రత (Safety) మరియు ఆధునిక సాంకేతికత (Technology) కోసం భారీగా ఖర్చు చేయాల్సి వస్తోంది. 2024-25 ఆర్థిక సంవత్సరంలో రైల్వే మొత్తం నిర్వహణ వ్యయం రూ. 2.63 లక్షల కోట్లకు చేరింది.
రైల్వే ఉద్యోగుల జీతాల కోసమే రూ. 1.15 లక్షల కోట్లు, విశ్రాంత ఉద్యోగుల పెన్షన్ల కోసం రూ. 60 వేల కోట్లు కేటాయించాల్సి వచ్చింది. పెరుగుతున్న ఈ ఖర్చులను తట్టుకోవడానికి, ప్రయాణికులపై నామమాత్రపు భారం వేయడంతో పాటు సరుకు రవాణా (Freight) ద్వారా కూడా ఆదాయాన్ని పెంచుకోవాలని ప్రభుత్వం భావిస్తోంది.
ఒక పైసా లేదా రెండు పైసలు అనేది వినడానికి చాలా చిన్న మొత్తంగా అనిపించినా, వేల కిలోమీటర్ల దూరం ప్రయాణించే వారికి ఇది కొంత భారమే అవుతుంది. ముఖ్యంగా పండుగ సమయాల్లో లేదా వేసవి సెలవుల్లో కుటుంబంతో కలిసి వెళ్లేటప్పుడు మొత్తం బడ్జెట్లో స్వల్ప మార్పులు రావచ్చు.
అయితే, సబ్-అర్బన్ (Suburban) రైళ్లు మరియు నెలవారీ సీజన్ టికెట్లు (MST) వాడేవారికి ధరలు పెంచకపోవడం ఒక శుభపరిణామం. దీనివల్ల ఆర్థికంగా వెనుకబడిన తరగతులకు మరియు నిత్యం రైళ్లపై ఆధారపడే కార్మికులకు ఇబ్బంది కలగదు.
భారతీయ రైల్వే ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద రవాణా వ్యవస్థల్లో ఒకటి. పెరిగిన ధరల ద్వారా వచ్చే ఆదాయాన్ని రైళ్లలో శుభ్రతను పెంచడానికి, సిగ్నలింగ్ వ్యవస్థను మెరుగుపరచడానికి మరియు కొత్త రైళ్లను (వందే భారత్ వంటివి) ప్రవేశపెట్టడానికి ఉపయోగిస్తామని అధికారులు చెబుతున్నారు. సేవలు మెరుగుపడితే ఈ చిన్న పెంపును ప్రయాణికులు ఆహ్వానించే అవకాశం ఉంది.
