ఛత్తీస్‌గఢ్ రాష్ట్రంలో మావోయిస్టు ఉద్యమానికి అతిపెద్ద ఎదురుదెబ్బ తగిలింది. గాంధీ జయంతి రోజున చరిత్రాత్మక పరిణామం చోటుచేసుకుంది. బీజాపూర్ జిల్లాలో నిర్వహించిన ఒక ప్రత్యేక కార్యక్రమంలో ఏకంగా 103 మంది మావోయిస్టులు తమ హింసాత్మక మార్గాన్ని వీడి, ప్రభుత్వ పునరావాస కార్యక్రమంలో భాగమయ్యారు. వీరంతా పోలీసు, పారామిలటరీ ఉన్నతాధికారుల సమక్షంలో ఆయుధాలను వదిలి లొంగిపోయారు. మావోయిస్టు ఉద్యమం ఎన్నో దశాబ్దాలుగా ప్రాంతీయ ప్రజల జీవితాలను భయభ్రాంతులకు గురిచేస్తూ, అభివృద్ధి అవకాశాలను అడ్డుకుంటూ వచ్చింది. కానీ తాజాగా చోటు చేసుకున్న ఈ లొంగుబాటు ఆ ప్రాంతంలో శాంతి పునరుద్ధరణకు నాంది పలికినట్లైంది.
లొంగిపోయిన వారిలో 49 మందిపై మాత్రమే రూ.1.06 కోట్ల రివార్డు ఉండటం గమనార్హం. ముఖ్యంగా డివిజనల్ కమిటీ సభ్యులు, ఏరియా కమిటీ నేతలు, మిలీషియా కమాండర్లు వంటి కీలకమైన స్థాయిలో ఉన్న మావోయిస్టులు కూడా ఈ కార్యక్రమంలో ప్రభుత్వ పునరావాస యోజనలో చేరారు. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం చేపట్టిన ‘పూనా మర్గం’ (నవ జీవన మార్గం) పథకం కింద వీరందరికీ కొత్త జీవితానికి దారితీసే అవకాశం కల్పించబడింది. లొంగుబాటు సందర్భంగా ఒక్కొక్కరికి తక్షణ సాయంగా రూ.50,000 చెక్కులు అందజేశారు. ఈ సహాయం వారిని సమాజంలో తిరిగి స్థిరపడటానికి ఆర్థిక బలాన్ని ఇస్తుందని అధికారులు పేర్కొన్నారు.
వీరంతా లొంగిపోవడానికి పలు కారణాలు ఉన్నాయి. మావోయిస్టు సిద్ధాంతాలపై విశ్వాసం కోల్పోవడం, నాయకత్వం లోపించడం, అంతర్గత విభేదాలు, కుటుంబంతో ప్రశాంతమైన జీవితం గడపాలన్న తపన ప్రధాన కారణాలుగా కనిపిస్తున్నాయి. అంతేకాకుండా, సీనియర్ మావోయిస్టు నేతలు ఎన్‌కౌంటర్లలో వరుసగా హతమవ్వడం, ప్రజల నుంచి మద్దతు తగ్గిపోవడం కూడా ఉద్యమం బలహీనతకు దారితీసింది. ఒకప్పుడు మావోయిస్టుల ఆధిపత్యం వలసలు, వనరుల వినియోగం, ఆర్థిక దోపిడీకి దారితీసినప్పటికీ, ఇప్పుడు అదే ఉద్యమం తన స్థిరత్వాన్ని కోల్పోయి అంతర్గతంగా కూలిపోతోందని నిపుణులు అభిప్రాయపడుతున్నారు.
ఇక ప్రభుత్వం అమలు చేస్తున్న బహుముఖ వ్యూహం ఫలితాలిస్తున్నదని అధికారులు విశ్లేషిస్తున్నారు. కొత్త భద్రతా క్యాంపులు ఏర్పాటు చేయడం, రోడ్లు నిర్మించడం, విద్యుత్ మరియు తాగునీటి సౌకర్యాలను కల్పించడం, కమ్యూనిటీ పోలీసింగ్ ద్వారా ప్రజలతో మమేకమవ్వడం వంటి చర్యలు మావోయిస్టులను సమాజంలోకి తిరిగి తీసుకురావడంలో కీలకపాత్ర పోషిస్తున్నాయి. ఈ ఏడాది జనవరి నుంచి ఇప్పటివరకు బీజాపూర్ జిల్లాలోనే 421 మందిని అరెస్టు చేయగా, 410 మంది స్వచ్ఛందంగా లొంగిపోయారు. 137 మంది ఎన్‌కౌంటర్లలో మృతి చెందారు. ఈ భారీ లొంగుబాటు కేవలం భద్రతా బలగాల వ్యూహాత్మక విజయమే కాకుండా, హింసపై శాంతి సాధించిన చారిత్రాత్మక విజయంగా గుర్తించబడుతోంది.
