చైనా ఇటీవల ప్రకటించిన కొత్త “కె వీసా” అంతర్జాతీయ స్థాయిలో చర్చకు దారితీస్తోంది. మొదట ఆగస్టులో దీని ప్రకటన జరిగినప్పుడు పెద్దగా స్పందన రాలేదు. అయితే బుధవారం నుంచి ఇది అమల్లోకి రావడంతో గణనీయమైన దృష్టిని ఆకర్షించింది. భారతీయ మీడియా సంస్థలు దీన్ని “చైనా హెచ్1బీ వీసా”గా వ్యవహరించాయి. అమెరికాలోని హెచ్1బీ వీసా తరహాలోనే దీనిని పోలుస్తూ, అమెరికా ఆంక్షల మధ్య చైనాలోకి సైన్స్, టెక్నాలజీ రంగాల నిపుణులను ఆకర్షించాలనే ఉద్దేశ్యం దీని వెనుక ఉందని చెబుతున్నారు.
ఈ వీసా పై చైనాలో పెద్ద చర్చ జరుగుతోంది. స్థానిక ప్రజలు విదేశీ నిపుణులు తమ దేశంలో ఉద్యోగాలు తీసుకుంటారనే భయం వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఇప్పటికే అనేకమంది ఉన్నత విద్యావంతులు దేశంలో ఉన్నందున, ఎందుకు విదేశీయులను తీసుకురావాలని వారు ప్రశ్నిస్తున్నారు. “మా దగ్గర తగిన ప్రతిభ ఉంది, ఇప్పుడు మీరు విదేశీ గ్రాడ్యుయేట్లను ఎందుకు తీసుకువస్తున్నారు?” అని నెటిజన్లు వీవోలో అభిప్రాయపడ్డారు. ఈ వ్యాఖ్యలలో చాలావరకు భారతీయులను లక్ష్యంగా చేసుకుని వివక్ష భావన కూడా కనిపిస్తోంది.
అసలేంటి ఈ కె వీసా? చైనా ప్రభుత్వం తెలిపిన ప్రకారం, ఇది సైన్స్, టెక్నాలజీ, ఇంజనీరింగ్, మ్యాథ్స్ (STEM) రంగాలలో పని చేసే వారికి ఉద్దేశించబడింది. ప్రముఖ విశ్వవిద్యాలయాలు, పరిశోధనా సంస్థల్లో చదివినవారు లేదా బోధించే వారు దీని కోసం అర్హులు. అయితే దరఖాస్తుదారుల వయసు పరిమితులు, అర్హత పొందిన విశ్వవిద్యాలయాల జాబితా వంటి స్పష్టమైన వివరాలు ఇవ్వలేదు. ఇది సాధారణ ఉద్యోగ అనుమతి కాదని గ్లోబల్ టైమ్స్ పేర్కొంది. పీపుల్స్ డైలీ ప్రకారం, ఈ వీసా వలసలతో సమానం కాదని, కానీ విదేశీ ప్రతిభావంతులు చైనాలో నివసించడానికి, పనిచేయడానికి సౌకర్యం కల్పిస్తుందని చెబుతోంది.
అయితే ఈ వీసాపై స్పష్టత లేకపోవడం చర్చకు దారితీస్తోంది. ఇది కేవలం దేశ ప్రవేశానికి మాత్రమేనా, లేక వాస్తవంగా ఉద్యోగాల కోసం కూడా అనుమతిస్తుందా అన్న సందేహం ప్రజల్లో ఉంది. చైనా విదేశాంగ శాఖ త్వరలో రాయబార కార్యాలయాలకు, కాన్సులేట్లకు మరిన్ని వివరాలు అందిస్తామని ప్రకటించినా, ఎప్పటిలోగా అనేది తెలియజేయలేదు. ఇదే ఆందోళనలకు కారణమైంది.
అమెరికాలో హెచ్1బీ వీసా పరిమితులు, రుసుముల పెంపు వంటి చర్యలతో అక్కడి ఉద్యోగ మార్కెట్ క్షీణించగా, ఆ అవకాశాన్ని చైనా సద్వినియోగం చేసుకోవాలని చూస్తోంది. టూరిజం, రీసెర్చ్, వ్యాపార రంగాల్లో ఇప్పటికే అనేక మార్పులు చేసింది. 75 దేశాలతో వీసా మినహాయింపు ఒప్పందాలు కుదుర్చుకోవడం, అమెరికా విడిచి పెట్టిన స్కాలర్లను ఆకర్షించడం వంటి చర్యలు తీసుకుంది. కె వీసా కూడా ఇదే శ్రేణిలో భాగమని భావిస్తున్నారు.
అయితే దీనికి పరిమితులు కూడా ఉన్నాయి. చైనాలో భాషా అడ్డంకులు, రాజకీయ నియంత్రణలు విదేశీయులకు పెద్ద సమస్యగా ఉంటాయని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. మాండరిన్ రాకపోవడం వల్ల సహచరులతో కలిసిపోవడం కష్టం అవుతుంది. అలాగే కఠినమైన రాజకీయ వ్యవస్థలో సృజనాత్మకత, ఆవిష్కరణలకు తగిన స్థలం దొరుకుతుందా అన్నది మరో అనుమానం. అమెరికా, యూరప్ లాంటి స్వేచ్ఛాయుత వాతావరణం లేని చైనాలో టెక్నాలజీ రంగంలో సృజనాత్మకతను కొనసాగించగలరా అన్న ప్రశ్న ఇంకా మిగిలే ఉంది.
సోషల్ మీడియా వేదికల్లో చర్చలు ఎక్కువగా ప్రతికూలంగానే ఉన్నప్పటికీ, అధికారిక మీడియా మాత్రం దీనిని సమర్థిస్తోంది. గ్లోబల్ టైమ్స్, పీపుల్స్ డైలీ వంటి పత్రికలు కె వీసా కొత్త యుగంలో చైనాకు ప్రతిభను ఆకర్షించడంలో కీలకమని వాదిస్తున్నాయి. చైనా ఇప్పుడు అంతర్జాతీయ ప్రతిభావంతులను పొందడానికి, అమెరికాకు ప్రత్యామ్నాయంగా ఎదగడానికి ప్రయత్నిస్తోంది.
మొత్తంగా కె వీసా చైనాకు ప్రతిభను ఆకర్షించే ఒక ప్రయత్నం. అయితే దీనిపై ఉన్న అనుమానాలు, ప్రజల్లో వ్యతిరేకత, భాషా మరియు రాజకీయ అడ్డంకులు దీనిని ఎంతవరకు విజయవంతం చేస్తాయన్నది చూడాల్సి ఉంది. ఇది కేవలం ఒక వీసా విధానం మాత్రమే కాకుండా, చైనా గ్లోబల్ స్థాయిలో ప్రతిభ కోసం పోటీ పడుతున్న సంకేతంగా కూడా భావించబడుతోంది.