దీపావళి సందడి ముగిసిన తర్వాత ఢిల్లీలో మళ్లీ వాయు కాలుష్యం తీవ్రస్థాయికి చేరుకుంది. ఎప్పటికప్పుడు పెరుగుతున్న పొల్యూషన్తో రాజధాని నగరం మరోసారి పొగమంచుతో కప్పబడిపోయింది. యావరేజ్ ఎయిర్ క్వాలిటీ ఇండెక్స్ (AQI) 451గా నమోదవడం ఆందోళన కలిగిస్తోంది. ఈ స్థాయి ‘Severe’ కేటగిరీలోకి వస్తుంది. అంటే ఇది మానవ ఆరోగ్యానికి అత్యంత ప్రమాదకరంగా పరిగణించబడుతుంది. నేషనల్ యావరేజ్తో పోలిస్తే ఇది రెండు రెట్లు అధికం. పర్యావరణ నిపుణులు దీన్ని “గత ఏడాదితో పోలిస్తే అత్యధిక స్థాయి కాలుష్యం”గా పేర్కొంటున్నారు.
గత ఏడాది దీపావళి రోజున ఢిల్లీలో AQI 359గా నమోదైన విషయం తెలిసిందే. కానీ ఈసారి అది 450 దాటింది. పండుగ సందర్భంగా రాత్రంతా పటాకులు పేల్చడం, వాహనాల రద్దీ, వాతావరణంలో తేమ పెరగడం వల్ల పొగ బయటకు వెళ్లక గాలిలో నిలిచిపోయిందని నిపుణులు చెబుతున్నారు. ఇప్పటికే ఆమ్లజని స్థాయులు తగ్గిపోవడంతో వాతావరణం ఊపిరాడనంతగా మారింది. ఆస్థమా, శ్వాసకోశ సమస్యలతో బాధపడేవారికి ఇది ప్రమాదకరమని వైద్యులు హెచ్చరిస్తున్నారు.
ఇదే పరిస్థితి ముంబై, చెన్నై, బెంగళూరు, హైదరాబాద్ నగరాల్లోనూ కనిపిస్తోంది. ముంబైలో AQI 287, చెన్నైలో 264, బెంగళూరులో 243, హైదరాబాద్లో 225గా నమోదైనట్లు CPCB (Central Pollution Control Board) వెల్లడించింది. ఈ నగరాల్లో పొల్యూషన్ స్థాయి ‘Poor to Very Poor’ కేటగిరీలోకి చేరింది. రోడ్లపై వాహనాల సంఖ్య అధికం కావడం, పండుగ సీజన్లో భారీగా పటాకులు వాడటం, కట్టడాల వద్ద ధూళి ఎక్కువగా ఎగరడం కారణంగా కాలుష్యం మరింత పెరిగిందని అధికారులు చెబుతున్నారు.
ఇక ఢిల్లీలో పరిస్థితి మరింత దారుణంగా ఉందని CM అరవింద్ కేజ్రీవాల్ వ్యాఖ్యానించారు. ప్రభుత్వ పాఠశాలలకు రెండు రోజుల సెలవు ప్రకటించారు. ముఖ్యంగా పిల్లలు, వృద్ధులు బయటకు వెళ్లకుండా జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలని సూచించారు. రోడ్లపై నీటి పిచికారీ, నిర్మాణ పనులపై తాత్కాలిక నిషేధం, వాహనాలపై Odd-Even సిస్టమ్ అమలు వంటి చర్యలను ఆలోచిస్తున్నట్లు ఢిల్లీ ప్రభుత్వం తెలిపింది.
నిపుణుల ప్రకారం, నవంబర్ రెండో వారానికి గాలిలోని తేమ తగ్గితే కాలుష్యం కొంత తగ్గే అవకాశం ఉంది. అప్పటివరకు వాయు కాలుష్య స్థాయి తీవ్రంగా ఉండే అవకాశం ఉందని హెచ్చరించారు. ప్రజలు మాస్క్ ధరించడం, అవసరమైతే మాత్రమే బయటకు వెళ్లడం, వాహన వినియోగాన్ని తగ్గించడం వంటి జాగ్రత్తలు తప్పనిసరిగా పాటించాలని పర్యావరణ శాఖ సూచిస్తోంది.
మొత్తం మీద, దీపావళి వేళ వెలుగుల పండుగతో పాటు పొగ, ధూళి, వాయు కాలుష్యం కూడా ఢిల్లీలో ఆవరించింది. ఇది కేవలం పండుగ తర్వాతి సమస్య మాత్రమే కాకుండా, ప్రతీ ఏటా పెరుగుతున్న ప్రమాదకర పరిస్థితులపై ఆలోచించాల్సిన సమయం వచ్చిందని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు.