భారత సరిహద్దులో చైనా మరోసారి తన కుతంత్రాన్ని ప్రదర్శిస్తున్నట్లు తాజా శాటిలైట్ చిత్రాలు సూచిస్తున్నాయి. లడఖ్‌లోని పాంగాంగ్ సరస్సు సమీపంలో చైనా కొత్తగా భారీ స్థాయిలో వైమానిక రక్షణ స్థావరాన్ని (Air Defence Base) నిర్మిస్తోందని అంతర్జాతీయ భద్రతా సంస్థలు వెల్లడించాయి. ఈ ప్రాంతం 2020లో భారత్–చైనా సైనికుల మధ్య జరిగిన ఘర్షణ స్థలమైన గల్వాన్ లోయకు చాలా దగ్గరగా ఉంది. గల్వాన్ సంఘటన తర్వాత ఇరుదేశాల మధ్య ఉద్రిక్తతలు తగ్గినట్లు కనిపించినా, చైనా చర్యలు మాత్రం వేరే దిశలో సాగుతున్నాయని రక్షణ నిపుణులు చెబుతున్నారు.
తాజా శాటిలైట్ ఫొటోల ప్రకారం, చైనా పాంగాంగ్ సరస్సు ఉత్తర ఒడ్డున కొత్త కమాండ్ అండ్ కంట్రోల్ సెంటర్, రక్షణ వాహనాల షెడ్లు, మందుగుండు సామగ్రి నిల్వ భవనాలు, మరియు ఆధునిక రాడార్ వ్యవస్థలు ఏర్పాటు చేస్తోంది. రక్షణ విశ్లేషకులు ఈ నిర్మాణం వ్యూహాత్మకంగా చాలా కీలకమని అభిప్రాయపడుతున్నారు. పాంగాంగ్ సరస్సు ప్రాంతం హిమాలయ పర్వత శ్రేణుల్లో ఉండి, లడఖ్ సరిహద్దులో వ్యూహాత్మక ప్రాధాన్యం కలిగి ఉంది. ఇక్కడ చైనా సైన్యం చలికాలంలో కూడా సైనిక ఉనికిని పెంచినట్లు సమాచారం.
ఈ చర్యలతో భారత్‌లో రక్షణ వర్గాలు మళ్లీ అప్రమత్తమయ్యాయి. భారత్ ఇప్పటికే లడఖ్ ప్రాంతంలో రహదారి, వంతెనలు, మరియు రక్షణ మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధి పనులను వేగవంతం చేసింది. బ్రో (BRO) ఆధ్వర్యంలో నిర్మాణాలు కొనసాగుతున్నాయి. చైనా కొత్త స్థావర నిర్మాణం భారత్ భద్రతకు సవాలుగా మారవచ్చని రక్షణ నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. ముఖ్యంగా, పాంగాంగ్ సరస్సు పరిసర ప్రాంతం గతంలోనూ పలు సార్లు చైనా సైన్యం దూకుడుకు వేదికైన విషయం తెలిసిందే.
విశ్లేషకుల ప్రకారం, ఈ స్థావరంలో ఏర్పాటు చేస్తున్న రాడార్ సిస్టమ్‌లు భారత వైమానిక చలనాలను పర్యవేక్షించేందుకు ఉపయోగపడే అవకాశం ఉంది. అదనంగా, చైనా యాంటీ-ఎయిర్‌క్రాఫ్ట్ మిసైల్ సిస్టమ్‌లు కూడా అక్కడ అమర్చవచ్చని భావిస్తున్నారు. దీని వెనుక చైనా ఉద్దేశ్యం సరిహద్దు ప్రాంతాల్లో భారత సైన్యాన్ని భయపెట్టడం, అలాగే భవిష్యత్‌లో తాను బలమైన ఆధిపత్యం సాధించగలమని సూచించడమేనని నిపుణులు చెబుతున్నారు.
భారత ప్రభుత్వం ఇప్పటివరకు దీనిపై అధికారిక స్పందన ఇవ్వలేదు, కానీ రక్షణ శాఖ ఈ పరిణామాలను దగ్గరగా గమనిస్తోంది. భారత సైన్యం ఇప్పటికే లడఖ్ ప్రాంతంలో తన ఉనికిని బలపరిచింది. హెలిప్యాడ్లు, రాడార్ యూనిట్లు, మరియు శీతాకాలానికి తగిన శిక్షణా సదుపాయాలు ఏర్పాటయ్యాయి.
రాజకీయ విశ్లేషకులు ఈ సంఘటనను చైనా యొక్క “సాఫ్ట్ వార్ స్ట్రాటజీ”లో భాగంగా చూస్తున్నారు అంటే నేరుగా దాడి చేయకపోయినా, సరిహద్దు ప్రాంతాల్లో సైనిక నిర్మాణాలతో ఒత్తిడి పెంచడం. గల్వాన్ ఘర్షణ తరువాత ఇరుదేశాల మధ్య పలుమార్లు చర్చలు జరిగినప్పటికీ, చైనా నమ్మకార్హంగా వ్యవహరించడంలేదని భారత నిపుణులు అంటున్నారు.
మొత్తానికి, చైనా కొత్త వైమానిక స్థావరం సరిహద్దు ప్రాంతంలో ఉద్రిక్తతలను మళ్లీ పెంచే అవకాశం ఉంది. భారత్ కూడా దీనికి సమాధానంగా తగిన వ్యూహాత్మక చర్యలు తీసుకుంటుందని అంచనా. పాంగాంగ్ సరస్సు చుట్టుపక్కల మౌనంగా కొనసాగుతున్న ఈ సైనిక కదలికలు, భవిష్యత్‌లో ఇండియా–చైనా సంబంధాల దిశను నిర్ణయించే కీలక అంశంగా మారవచ్చని విశ్లేషకుల అభిప్రాయం.
