మన జీవితాలు ఇప్పుడు స్మార్ట్ఫోన్ల, ఇంటర్నెట్ చుట్టూ తిరుగుతున్నాయి. ఉదయం లేవగానే పాలు, కూరగాయల నుంచి రాత్రి పడుకునే ముందు చూసే సినిమాల వరకు అన్నీ ఆన్లైన్లోనే. ఇది మన జీవితాన్ని ఎంతో సులభతరం చేసింది. కానీ, ఈ సౌలభ్యం వెనకాలే నక్కి ఉన్న ప్రమాదాలు కూడా చాలా ఉన్నాయి. కొత్త కొత్త యాప్లు, వెబ్సైట్లు వస్తున్న కొద్దీ, మోసగాళ్లు కూడా తమ రూపాన్ని మార్చుకుని కొత్త దారుల్లోకి వస్తున్నారు. ఇంతకుముందు కేవలం ఫోన్ చేసి బెదిరించే వాళ్లు ఇప్పుడు మనల్ని మన చేతులతోనే వాళ్ల వలలోకి లాక్కుంటున్నారు.
పైన మీరు చెప్పిన కథనాల్లో హైదరాబాద్ సునీల్, మరో వ్యక్తి అనుభవాలు మనందరినీ ఆలోచింపజేసేవి. మనకు ఏదైనా సమస్య వస్తే, దాని పరిష్కారం కోసం మొట్టమొదటగా మన చేతిలోని ఫోన్ తీసుకొని, సెర్చ్ ఇంజిన్లో ఆ సంస్థ కస్టమర్ కేర్ నంబర్ కోసం వెతుకుతాం. ఇదే మోసగాళ్లకు ఓ గొప్ప అవకాశం. వాళ్లు తమ సొంత ఫోన్ నంబర్లను 'కస్టమర్ కేర్ నంబర్' పేరుతో ఆన్లైన్లో పోస్ట్ చేస్తారు. అవి సెర్చ్ ఇంజిన్లలో ఎక్కువగా కనిపించేలా చేసే ట్రిక్స్ కూడా వాళ్లకు తెలుసు.
మనం ఆ నంబర్లకు ఫోన్ చేయగానే, ఆ సంస్థ ఉద్యోగులమని నమ్మించి, మననుంచి వ్యక్తిగత వివరాలు లాక్కుంటారు. ఈ మోసగాళ్లు కేవలం డబ్బుతోనే ఆగిపోవడం లేదు. ఒకరి వివరాలను ఉపయోగించుకుని మరో కొత్త మోసానికి పాల్పడుతున్నారు. ఒక వ్యక్తికి వ్యక్తిగత రుణం తీసుకోవడం, అది కూడా వేరే వ్యక్తి ఖాతాలో నుంచి డబ్బు తీయడం ఎంత ప్రమాదకరమో అర్థం చేసుకోవాలి. మనకు తెలియకుండానే మనం మోసాల చక్రంలో చిక్కుకుపోతున్నాం.
మోసగాళ్లు ఉపయోగించే పద్ధతులు సాధారణంగా ఒకేలా ఉంటాయి. మొదటగా, మనకు ఏదైనా సమస్య వచ్చినప్పుడు, మనం ఏ సంస్థ కస్టమర్ కేర్ నంబర్ కోసం వెతుకుతున్నామో తెలుసుకుంటారు. ఒకవేళ ఆన్లైన్లో మనం ఏదైనా ఫిర్యాదు చేస్తే, ఆ వివరాలను ఎలాగో సేకరించి, నేరుగా మనకు ఫోన్ చేసి వాళ్లే 'సమస్యను పరిష్కరిస్తామని' నమ్మబలుకుతారు.
నమ్మకం కలిగించడం: వాళ్లు ముందుగా మనం ఎదుర్కొంటున్న సమస్య గురించి వివరాలు అడిగి, అన్ని తెలిసిన వాళ్ళలా మాట్లాడతారు. ఉదాహరణకు, మీరు ఒక సినిమా టికెట్ రద్దు చేయాలనుకుంటే, "మీరు ఇటీవల ఈ వెబ్సైట్లో టికెట్ బుక్ చేశారు కదా? దాన్ని రద్దు చేయాలనుకుంటున్నారా?" అని అడుగుతారు. ఈ సంభాషణ మనకు వాళ్ళపై నమ్మకం కలిగేలా చేస్తుంది.
అత్యవసర పరిస్థితిని సృష్టించడం: "ఇప్పుడే ఈ సమస్యను పరిష్కరించకపోతే మీరు డబ్బు కోల్పోతారు" లేదా "ఈ ఆఫర్ త్వరలోనే ముగుస్తుంది" లాంటి మాటలు చెప్పి మనలో ఆందోళన పెంచుతారు. దీనివల్ల మనం తొందరపడి వాళ్లు చెప్పింది వినేలా చేస్తారు.

వ్యక్తిగత వివరాలు అడగడం: ఈ దశలో వాళ్లు మన డెబిట్ కార్డు నంబర్, సీవీవీ, ఓటీపీ, లేదా సిమ్ కార్డు వివరాలు లాంటివి అడుగుతారు. "మీరు డబ్బు తిరిగి పొందాలంటే ఈ వివరాలు అవసరం" అని చెప్పి బుట్టలో వేసుకుంటారు. గుర్తుంచుకోండి, ఏ బ్యాంక్ కానీ, నిజమైన కస్టమర్ కేర్ సెంటర్ కానీ మీ సీవీవీ, ఓటీపీ లాంటి వ్యక్తిగత వివరాలను ఎప్పటికీ అడగదు. ఇది మోసగాళ్ల ప్రధాన సూత్రం.
ఒక వెబ్సైట్లోకి వెళ్ళమని చెప్పడం: కొన్ని సందర్భాల్లో వాళ్లు 'www.bankingfacility.in' లాంటి నకిలీ వెబ్సైట్లలోకి వెళ్ళమని చెప్పి, అక్కడ మన వివరాలను నమోదు చేయమంటారు. మనం ఆ సైట్లో వివరాలు నమోదు చేసిన వెంటనే, వాళ్లకు మన ఖాతాకు సంబంధించిన సమాచారం అందుతుంది. ఇక, క్షణాల్లో మన డబ్బు మాయం అవుతుంది.
ఈ మోసాల నుంచి మనల్ని మనం రక్షించుకోవాలంటే కొన్ని ప్రాథమిక నియమాలు పాటించాలి. ఇవి పాటించడం మనకు రక్షణ కవచంలా పనిచేస్తాయి.
అధికారిక వెబ్సైట్లనే నమ్మండి: ఏ సంస్థకు సంబంధించిన కస్టమర్ కేర్ నంబర్ కావాలన్నా, ఆ సంస్థ యొక్క అధికారిక వెబ్సైట్ (Official Website)లోకి వెళ్లి చూడండి. గూగుల్ సెర్చ్లో కనిపించిన ప్రతి నంబర్ను నమ్మవద్దు. ఒకవేళ ఆ వెబ్సైట్ కూడా నకిలీదేమోనని అనుమానం ఉంటే, సంస్థ యొక్క అధికారిక సోషల్ మీడియా పేజీలను (ఉదాహరణకు, ట్విట్టర్, ఫేస్బుక్) చూడండి. అక్కడ కూడా కస్టమర్ కేర్ నంబర్లు లభిస్తాయి.
వ్యక్తిగత వివరాలను ఎవరికీ ఇవ్వకండి: ముఖ్యంగా మీ బ్యాంక్ అకౌంట్ నంబర్, క్రెడిట్/డెబిట్ కార్డు వివరాలు, సీవీవీ, ఓటీపీ, నెట్ బ్యాంకింగ్ పాస్వర్డ్ లాంటివి ఎట్టిపరిస్థితుల్లోనూ ఇతరులతో పంచుకోవద్దు. ఏ సంస్థ కూడా వీటిని అడగదు. మీకు ఇలాంటి కాల్ వస్తే వెంటనే కట్ చేసి, ఆ నంబర్ను బ్లాక్ చేయండి.
అనుమానంతో ఉండండి: గుర్తు తెలియని నంబర్ల నుంచి వచ్చే ఫోన్ కాల్స్, మెసేజ్లు, లేదా ఈమెయిల్స్కు వెంటనే స్పందించకండి. ఒకవేళ మీకు అనుమానం కలిగితే, వెంటనే ఆ సంస్థ అధికారిక నంబర్కు ఫోన్ చేసి వివరాలు సరిచూసుకోండి. హడావుడిగా ఏ నిర్ణయం తీసుకోవద్దు.
సిమ్ కార్డు బ్లాక్ విషయంలో జాగ్రత్త: సిమ్ కార్డు బ్లాక్ అయిందనో, లేక త్వరలో బ్లాక్ అవుతుందనో ఎవరైనా ఫోన్ చేసి, మీ సిమ్ నంబర్ లేదా ఇతర వివరాలు అడిగితే, ఎట్టిపరిస్థితుల్లోనూ చెప్పవద్దు. ఇలాంటి మోసాలు ఇటీవల చాలా పెరిగాయి.
చివరికి, గుర్తుంచుకోవాల్సిన ముఖ్య విషయం ఏమిటంటే, ఈ రోజుల్లో సాయం చేసే వాళ్లలా నటిస్తూనే మోసం చేసే వాళ్లు ఎక్కువగా ఉన్నారు. మన జాగ్రత్తే మనకు రక్ష. ఏదైనా సమస్య ఎదురైనప్పుడు తెలివిగా వ్యవహరించడం, అధికారిక మార్గాలను మాత్రమే అనుసరించడం వల్ల మనం మోసాల బారిన పడకుండా ఉండగలం. మీరు ఈ సమాచారాన్ని మీ స్నేహితులు, బంధువులతో పంచుకోండి, తద్వారా వాళ్లు కూడా సురక్షితంగా ఉంటారు.