ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో విద్యా రంగం ఎదుర్కొంటున్న ప్రధాన సమస్యల్లో ఒకటి – ఏకోపాధ్యాయ పాఠశాలల పెరుగుదల. రాష్ట్రంలోని వేలాది ప్రభుత్వ పాఠశాలలు ఒకే ఉపాధ్యాయుడితో నడుస్తున్న దురవస్థ యథాతథంగా కొనసాగుతుండటమే కాకుండా, ఇటీవలి కాలంలో మరింత పెరిగిందని తాజా గణాంకాలు చెబుతున్నాయి. కేంద్ర విద్యాశాఖ తాజాగా విడుదల చేసిన యూనిఫైడ్ డిస్ట్రిక్ట్ ఇన్ఫర్మేషన్ సిస్టమ్ ఫర్ ఎడ్యుకేషన్ (యూడైస్) 2024-25 నివేదిక ప్రకారం, రాష్ట్రంలో ప్రస్తుతం 12,912 ఏకోపాధ్యాయ పాఠశాలలు ఉన్నాయని వెల్లడించింది. గత ఐదేళ్లలో ఈ సంఖ్య దాదాపు ద్విగుణం కావడం ఆందోళన కలిగిస్తోంది.
వివరాల్లోకి వెళితే, వైఎస్ఆర్ కాంగ్రెస్ పార్టీ ప్రభుత్వం అధికారంలోకి వచ్చిన సమయంలో రాష్ట్రంలో ఏకోపాధ్యాయ పాఠశాలల సంఖ్య 7,000 లోపే ఉండగా, 2024–25 నాటికి అది 12,912 కు పెరిగిందని యూడైస్ నివేదిక స్పష్టం చేసింది. ఈ పాఠశాలల్లో కలిపి 1,97,113 మంది విద్యార్థులు మాత్రమే చదువుకుంటున్నారు. అంటే, ఒక్కో పాఠశాలలో సగటున 15 మంది విద్యార్థులకే ఒక ఉపాధ్యాయుడు ఉండే పరిస్థితి నెలకొంది. గ్రామీణ, దూరప్రాంత పాఠశాలల్లో ఉపాధ్యాయుల కొరత తీవ్రంగా కనిపిస్తోందని విద్యావేత్తలు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.
మొత్తం రాష్ట్రంలో 61,317 పాఠశాలలు, జూనియర్ కాలేజీలు కలిపి ఉన్నాయి. వీటిలో 1 నుండి 12వ తరగతి వరకు 84.54 లక్షల మంది విద్యార్థులు చదువుకుంటున్నారు. ఈ సంఖ్యను పరిగణనలోకి తీసుకుంటే, రాష్ట్రంలోని ప్రతి విద్యాసంస్థలో సగటున 138 మంది విద్యార్థులు ఉంటున్నారు. కానీ ఏకోపాధ్యాయ పాఠశాలల్లో ఈ సంఖ్య కేవలం 15 మందికే పరిమితం కావడం స్పష్టంగా అసమతుల్యతను చూపిస్తోంది. ఇది విద్యా నాణ్యతపై నేరుగా ప్రభావం చూపుతుందని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు.
యూడైస్ నివేదికలో మరో ఆందోళనకర అంశం ఏమిటంటే — పది మందికంటే తక్కువ విద్యార్థులు ఉన్న పాఠశాలలు 9.8%, 11 నుంచి 20 మంది విద్యార్థులున్నవి 12.9%, అలాగే 21 నుంచి 30 మంది విద్యార్థులున్నవి 15.8% గా నమోదయ్యాయి. ఈ పరిస్థితుల్లో, ఉపాధ్యాయుల తగిన నియామకాలు జరగకపోతే గ్రామీణ విద్యా వ్యవస్థ మరింత దెబ్బతింటుందని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. ప్రస్తుతం రాష్ట్రంలోని అన్ని పాఠశాలలు, కాలేజీల్లో కలిపి 3,42,721 మంది ఉపాధ్యాయులు పనిచేస్తున్నప్పటికీ, పాఠశాలల సంఖ్యతో పోలిస్తే ఈ బలం సరిపోవడం లేదు. విద్యార్థి–ఉపాధ్యాయ నిష్పత్తిని సమతుల్యం చేయడం ప్రభుత్వానికి పెద్ద సవాలుగా మారింది.
