అంతర్జాతీయ ప్రయాణాల గురించి ఆసక్తి ఉన్నవారికి, ముఖ్యంగా ఏ పాస్పోర్ట్కు ఎంత శక్తి ఉందో తెలుసుకోవాలనుకునేవారికి హెన్లీ పాస్పోర్ట్ ఇండెక్స్ ర్యాంకింగ్స్ ఎప్పుడూ ముఖ్యమే. ప్రతి ఏటా విడుదలయ్యే ఈ నివేదిక, ఏ దేశ పౌరులు వీసా లేకుండా ఎన్ని దేశాలకు ప్రయాణం చేయగలరో తెలియజేస్తుంది. ఈ ర్యాంకింగ్స్ను అంతర్జాతీయ ఎయిర్ ట్రాన్స్పోర్ట్ అసోసియేషన్ (IATA) నుండి సేకరించిన సమాచారం ఆధారంగా ప్రకటిస్తారు.
తాజాగా విడుదలైన ఈ ర్యాంక్స్లో, ప్రపంచానికి అగ్రరాజ్యంగా చెప్పుకునే అమెరికాకు (USA) ఒక బిగ్ షాక్ తగిలింది. హెన్లీ పాస్పోర్ట్ ఇండెక్స్ జాబితాలో అమెరికా ఏకంగా 12వ స్థానానికి పడిపోయింది. గత 20 ఏళ్ల తర్వాత, అత్యంత శక్తివంతమైన పాస్పోర్ట్ల లిస్టులో టాప్ 10 దేశాల నుంచి అమెరికా వైదొలగడం ఇదే తొలిసారి కావడం గమనార్హం.
అమెరికా గత 20 ఏళ్లలో ఎన్నడూ లేని విధంగా 12వ స్థానానికి దిగజారడానికి కొన్ని కీలకమైన పాలసీ నిర్ణయాలు, అంతర్జాతీయ పరిణామాలు కారణమని నిపుణులు చెబుతున్నారు. తాజా రిపోర్టు ప్రకారం, అమెరికా పాస్పోర్టు కలిగిన పౌరులు కేవలం 180 దేశాల్లో మాత్రమే వీసా లేకుండా ప్రయాణం చేసే అధికారం ఉంటుంది. గతంలో ఈ సంఖ్య ఎక్కువగా ఉండేది.
ఇటీవల బ్రెజిల్, చైనా, వియత్నాం వంటి ముఖ్య దేశాలు, వీసా అవసరం లేని దేశాల జాబితాలో అమెరికాను చేర్చలేదు. అంటే, అమెరికన్లు ఈ దేశాలకు వెళ్లాలంటే తప్పనిసరిగా వీసా తీసుకోవాలి. అలాగే, పపువా న్యూ గినియా, మయన్మార్, సోమాలియా వంటి దేశాలు కొత్తగా ఈ-వీసా వ్యవస్థను తీసుకొచ్చాయి. ఇవి కూడా వీసా అవసరం లేని దేశాల జాబితాలో అమెరికాను చేర్చకపోవడం అమెరికా ర్యాంక్ను ప్రభావితం చేసింది.
అమెరికా ర్యాంక్ పడిపోయినా, ఆసియా దేశాలు మాత్రం ఈ జాబితాలో తమ ఆధిపత్యాన్ని నిలుపుకున్నాయి.
తొలి స్థానం (No. 1): ఎప్పటిలాగే ఈసారి కూడా సింగపూర్ తొలి స్థానాన్ని కైవసం చేసుకుంది. ఈ దేశం పాస్పోర్టుతో ఏకంగా 193 దేశాల్లో వీసా లేకుండా ప్రయాణించవచ్చు. సింగపూర్ పౌరులకు ఇది నిజంగానే ఒక పెద్ద ప్రయోజనం.
రెండో స్థానం (No. 2): దక్షిణ కొరియా రెండో స్థానంలో నిలిచింది.
మూడో స్థానం (No. 3): జపాన్ దేశం మూడో స్థానంలో ఉంది.
మన భారతదేశం స్థానం గురించి మాట్లాడుకుంటే, ఈ లిస్టులో మనం 85వ స్థానంలో ఉన్నాం.
గతేడాది ర్యాంక్: గతేడాది (2024) మన దేశం 80వ స్థానంలో ఉంది. అంటే, ఈసారి మనం 5 స్థానాలు పడిపోయినట్లు కనిపిస్తోంది.
2021 ర్యాంక్: 2021లో భారత్ 90వ స్థానంలో ఉండేది.
బెస్ట్ ర్యాంక్: మన దేశానికి సంబంధించి ఇప్పటివరకు బెస్ట్ ర్యాంక్ అంటే 2006లో 71వ ర్యాంకు సాధించింది.
భారత్ లాంటి అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశానికి 85వ స్థానం అనేది మెరుగైన స్థానమే అయినప్పటికీ, మన దేశం వీసా అవసరం లేని ప్రయాణాల సంఖ్యను పెంచుకోగలిగితే భారతీయ పాస్పోర్ట్ శక్తి మరింత పెరుగుతుంది. ప్రతి సంవత్సరం ఈ ర్యాంకింగ్స్ వస్తున్నాయంటే, ప్రపంచవ్యాప్తంగా వివిధ దేశాల మధ్య ఉన్న రాజకీయ, దౌత్య సంబంధాలు ఎంత ముఖ్యమో అర్థం చేసుకోవచ్చు.