భారత రిజర్వ్ బ్యాంక్ (RBI) ₹2000 నోట్ల ఉపసంహరణపై తాజా సమాచారం విడుదల చేసింది. “గులాబీ నోట్లన్నీ ఎక్కడికి పోయాయి?” అనే ప్రశ్నకు సమాధానం చెబుతూ, ఆ నోట్లు దాదాపు మొత్తం బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థలోకి తిరిగి వచ్చాయని స్పష్టం చేసింది.
2025 అక్టోబర్ 31 నాటికి విడుదల చేసిన డేటా ప్రకారం, ₹2000 నోట్లలో మిగిలిన మొత్తం విలువ కేవలం ₹5,817 కోట్లు మాత్రమే. ఇది దాదాపు పూర్తిగా నోట్ల ఉపసంహరణ పూర్తయిందని సూచిస్తోంది.
₹2000 నోట్ల ప్రయాణం ఎలా సాగింది?
RBI మొదటిసారిగా 2023 మే 19న ₹2000 నోట్లను క్రమంగా మార్కెట్‌ నుండి ఉపసంహరించాలనే నిర్ణయం ప్రకటించింది. ఆ సమయానికి మార్కెట్‌లో ₹3.56 లక్షల కోట్ల విలువైన గులాబీ నోట్లు చలామణిలో ఉన్నాయి. ఇప్పుడు, రెండు సంవత్సరాల తర్వాత, ఆ మొత్తం కేవలం కొన్ని వేల కోట్లకు తగ్గడం రిజర్వ్ బ్యాంక్ చర్యలు ఎంత విజయవంతమయ్యాయో చూపిస్తుంది.
ప్రస్తుతం ఉన్న గణాంకాల ప్రకారం, మొత్తం ₹2000 నోట్లలో 98.37 శాతం నోట్లు ఇప్పటికే ప్రజలు బ్యాంకులకు తిరిగి ఇచ్చారు. అంటే, ఈ నోట్లు ఇక రోజువారీ లావాదేవీల్లో దాదాపు కనిపించవు.
₹2000 నోట్ చెల్లుబాటు అవుతుందా?
అవును. చలామణి నుండి ఉపసంహరించినప్పటికీ ₹2000 నోట్లు ఇప్పటికీ చట్టబద్ధమైనదిగా (లీగల్ టెండర్‌గా) కొనసాగుతున్నాయి. అంటే మీ దగ్గర ఉన్న నోట్ల విలువ కోల్పోలేదు.
₹2000 నోట్లను బ్యాంకుల ద్వారా జమ చేసేందుకు గడువు 2023 అక్టోబర్ 7తో ముగిసింది. కానీ ఇంకా నోట్లను రిజర్వ్ బ్యాంక్ వద్ద మార్చుకునే అవకాశం ఉంది.
ప్రస్తుతం నోట్ల మార్పిడి లేదా డిపాజిట్ చేసే రెండు మార్గాలు అందుబాటులో ఉన్నాయి:
RBI ఇష్యూ కార్యాలయాలు: దేశంలోని 19 రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఇష్యూ కార్యాలయాలలో ఇప్పటికీ ₹2000 నోట్లు మార్చుకోవచ్చు. 2023 అక్టోబర్ 9 నుండి ఈ కార్యాలయాలు నేరుగా బ్యాంక్ ఖాతాలో జమ చేసే సదుపాయాన్ని కూడా అందిస్తున్నాయి.
ఇండియా పోస్ట్ ద్వారా పంపడం: సౌలభ్యం కోసం, ఎవరికైనా దగ్గర ఉన్న ₹2000 నోట్లు తమ దగ్గరలోని ఏదైనా పోస్టాఫీస్ ద్వారా రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఇష్యూ కార్యాలయానికి పంపవచ్చు. ఆ నోట్ల విలువ మీ బ్యాంక్ ఖాతాలో జమ అవుతుంది.
రిజర్వ్ బ్యాంక్ ప్రజల భద్రత, సౌకర్యాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని ఈ ప్రక్రియను కొనసాగిస్తోంది. దీని ద్వారా నాణ్యమైన నగదు ప్రవాహం కొనసాగడమే కాకుండా, ఆర్థిక వ్యవస్థలో పారదర్శకత కూడా పెరుగుతోంది.
