బ్యాంకు ఖాతాదారులకు కేంద్ర ప్రభుత్వం ఒక కీలక శుభవార్త అందించింది. డిపాజిటర్ల సౌలభ్యం, భద్రతను దృష్టిలో ఉంచుకుని నామినీ నిబంధనలను సవరించింది. ఇప్పటివరకు ఒకే వ్యక్తిని మాత్రమే నామినీగా చేర్చుకునే అవకాశం ఉండగా, ఇకపై ఒకే బ్యాంకు ఖాతాకు గరిష్ఠంగా నలుగురిని నామినీలుగా చేర్చుకునేందుకు అనుమతినిచ్చింది. ఈ సవరించిన నిబంధనలు నవంబర్ 1వ తేదీ నుంచి దేశవ్యాప్తంగా అమల్లోకి రానున్నాయని కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ నోటిఫికేషన్‌ విడుదల చేసింది.
ఖాతాదారులు తమ డిపాజిట్లకు నలుగురి పేర్లను ఒకేసారి లేదా వేర్వేరు సమయాల్లో నామినీలుగా నమోదు చేసుకోవచ్చు. అంతేకాకుండా, ప్రతి నామినీకి ఎంత మొత్తం లేదా ఎంత శాతం వాటా ఇవ్వాలో కూడా స్పష్టంగా పేర్కొనే అవకాశం కల్పించారు. ఈ సౌకర్యం బ్యాంకు లాకర్లకు కూడా వర్తిస్తుందని ప్రభుత్వం స్పష్టం చేసింది. అధికారులు చెబుతున్నదాని ప్రకారం, ఈ మార్పు వల్ల డిపాజిటర్ మరణానంతరం క్లెయిమ్ సెటిల్‌మెంట్ ప్రక్రియ మరింత వేగవంతం కానుంది. కుటుంబ సభ్యుల మధ్య కలహాలు, క్లెయిమ్‌లో ఆలస్యం వంటి సమస్యలు గణనీయంగా తగ్గే అవకాశం ఉందని భావిస్తున్నారు.
ఇక, మరోవైపు బ్యాంకింగ్ రంగంలో చెక్కు క్లియరెన్స్ వ్యవస్థలో సాంకేతిక సమస్యలు వెలుగుచూస్తున్నాయి. ఇటీవల రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా ప్రవేశపెట్టిన తక్షణ చెక్ ట్రంకేటెడ్ సిస్టమ్ (CTS) ద్వారా చెక్కులు కొన్ని గంటల్లోనే క్లియర్ కావాల్సి ఉండగా, కొన్ని సందర్భాల్లో ఐదు రోజుల వరకు ఆలస్యం అవుతోందని నేషనల్ పేమెంట్స్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (NPCI) అంగీకరించింది. సిబ్బందికి తగిన శిక్షణ లేకపోవడం, సాంకేతిక లోపాలు కారణంగా ఈ ఇబ్బందులు తలెత్తాయని సంస్థ పేర్కొంది. ఈ సమస్యలను అధిగమించేందుకు సాంకేతిక పరిష్కార చర్యలు ప్రారంభమయ్యాయి.
అంతేకాదు, దేశంలో డిజిటల్ లావాదేవీల వినియోగం రికార్డు స్థాయికి చేరింది. ఆర్బీఐ విడుదల చేసిన గణాంకాల ప్రకారం 2024లో దేశవ్యాప్తంగా జరిగిన మొత్తం లావాదేవీల్లో 99.7 శాతం డిజిటల్ రూపంలోనే జరిగాయి. వీటి మొత్తం విలువ రూ. 2,830 లక్షల కోట్లుగా నమోదైంది. పేపర్ ఆధారిత చెక్కుల వాటా కేవలం 2.3 శాతానికి తగ్గిపోయింది. యూపీఐ, నెఫ్ట్, ఐఎంపీఎస్ వంటి డిజిటల్ మాధ్యమాల ద్వారా చెల్లింపులు విపరీతంగా పెరగడం వల్ల ఈ మార్పు చోటుచేసుకుందని నివేదికలు స్పష్టం చేస్తున్నాయి. నిపుణుల అభిప్రాయం ప్రకారం, ప్రభుత్వం తీసుకుంటున్న డిజిటల్ పేమెంట్ ప్రోత్సాహక చర్యలు భవిష్యత్తులో భారత ఆర్థిక వ్యవస్థను పూర్తిగా నగదు రహిత దిశగా తీసుకెళ్తాయని అంచనా.
