రోజంతా బిజీగా గడపడం, రాత్రిళ్లు ఆలస్యంగా నిద్రపోవడం ఇవి ఇప్పుడు మన జీవితంలో సాధారణం అయ్యాయి. కానీ ఈ అలవాట్లు మన శరీరాన్ని, మనసును ఎంత మెల్లిగా దెబ్బతీస్తున్నాయో చాలా మందికి తెలియదు. నిద్ర సరిగా లేకపోవడం, నిరంతరం ఒత్తిడిలో ఉండడం రెండూ కలిసిపోయి శరీరంలో పెద్ద మార్పులు తెస్తాయి.
నిద్ర బాగా రాకపోతే మరుసటి రోజు మనసు పని మీద దృష్టి పెట్టలేదు. కానీ దీన్ని పట్టించుకోకపోతే నెలలు, సంవత్సరాలు గడిచే కొద్దీ శరీరానికి పెద్ద నష్టం జరుగుతుంది. స్ట్రెస్ వల్ల నిద్ర చెడిపోతుంది, చెడు నిద్ర వల్ల మళ్లీ మనసు అస్థిరమవుతుంది ఈ రెండూ ఒక దుష్టచక్రంలా పనిచేస్తాయి.
నిరంతరం తక్కువ నిద్రపోవడం లేదా నిద్ర మధ్యలో మెలకువ రావడం వల్ల రక్తపోటు పెరుగుతుంది. హార్ట్‌అటాక్‌, స్ట్రోక్‌ వచ్చే అవకాశం కూడా ఎక్కువ అవుతుంది. బ్రిటన్‌లో చేసిన ఒక పెద్ద అధ్యయనం ప్రకారం, రాత్రి నిద్ర సమయం మార్చుకుంటూ ఉండేవారికి హృదయ వ్యాధులు 25% ఎక్కువగా వస్తున్నాయని తేలింది.
నిద్ర సరిగా లేకపోతే హార్మోన్లలో అసమతుల్యత వస్తుంది. ఆకలి ఎక్కువగా వేస్తుంది, తినే పరిమాణం పెరుగుతుంది. దీని వల్ల బరువు పెరుగుతుంది, రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలు పెరుగుతాయి. దీర్ఘకాలంలో ఇది మధుమేహానికి దారి తీస్తుంది.
నిద్రలేమి డిప్రెషన్‌, ఆందోళన, ఆత్మవిశ్వాసం తగ్గడం వంటి సమస్యలకు కారణమవుతుంది. అదే సమయంలో, ఈ సమస్యలు ఉన్నవారిలో నిద్ర కూడా చెడిపోతుంది.
భారతదేశంలో పరిస్థితి
మన దేశంలో కూడా నిద్ర సమస్యలు పెద్ద ఎత్తున పెరుగుతున్నాయి. 2023లో జరిగిన ఒక సమీక్ష ప్రకారం, భారతీయుల్లో చాలా మందికి ఇన్సోమ్నియా (నిద్రలేమి), స్లీప్ ఆప్నియా (నిద్రలో శ్వాస ఆగిపోవడం) వంటి సమస్యలు ఉన్నాయి. ముఖ్యంగా నగరాల్లో ఉండే వాళ్లకు రాత్రి ఆలస్యంగా మొబైల్, ల్యాప్‌టాప్‌ వాడటం, శబ్దం, కాలుష్యం, ఒత్తిడి – ఇవన్నీ కారణాలు.
యువతలో కూడా ఈ సమస్యలు పెరుగుతున్నాయి. విద్యార్థులు రాత్రివేళల వరకు చదువుతూ, మొబైల్ చూస్తూ ఉండటం వల్ల నిద్ర సమయం తగ్గిపోతోంది. ఇది క్రమంగా శరీరానికి, మనసుకి హాని చేస్తుంది.
ఈ సమస్యను తగ్గించడానికి సరళమైన చిట్కాలు
సమయానికి నిద్రపోవాలి లేవాలి.
ప్రతిరోజు ఒకే సమయానికి నిద్రపోతే శరీరం తన గడియారాన్ని సరిగ్గా సర్దుకుంటుంది.
రోజుకు 7–9 గంటలు నిద్ర తప్పనిసరి.
6 గంటల కంటే తక్కువ నిద్ర శరీరానికి భారమవుతుంది.
ఇన్సోమ్నియాకు మందులు కాకుండా “CBT-I” అనే థెరపీ ఉత్తమం ఇది నిద్ర పద్ధతిని మెరుగుపరచి మనసును ప్రశాంతం చేస్తుంది.
నిద్రలో గట్టిగా మోగించడం ఊపిరి ఆగిపోవడం ఉంటే వైద్యుడిని కలవాలి. ఇది స్లీప్ ఆప్నియా లక్షణం కావచ్చు.
ఒత్తిడిని తగ్గించండి.
రోజూ కొంతసేపు నడక, యోగా, ధ్యానం లేదా లోతుగా శ్వాస తీసుకునే వ్యాయామాలు చేయండి.
రాత్రి స్క్రీన్ టైమ్ తగ్గించండి మొబైల్, టీవీ, కాఫీ, మద్యం ఇవి నిద్రను చెడగొడతాయి.
నిద్ర గదిని చల్లగా, ప్రశాంతంగా ఉంచండి గాడ్జెట్లు లేకుండా చీకటి వాతావరణం ఉండాలి.
నిద్ర, ఒత్తిడి రెండూ మన ఆరోగ్యానికి మూలం. వీటిని నిర్లక్ష్యం చేయడం అంటే హార్ట్‌, డయాబెటిస్‌, మానసిక సమస్యలకు ఆహ్వానం ఇవ్వడమే. కానీ మంచి వార్త ఏమిటంటే — వీటిని సులభంగా నియంత్రించవచ్చు. సమయానికి నిద్రపోవడం, ఒత్తిడిని తగ్గించుకోవడం, అవసరమైతే చికిత్స తీసుకోవడం ద్వారా మనం మళ్లీ శక్తివంతంగా, ప్రశాంతంగా ఉండగలం.
