ప్రస్తుతం స్మార్ట్‌ఫోన్‌లు మన జీవితంలో విడదీయరాని భాగమైపోయాయి. ముఖ్యంగా రాత్రి నిద్రపోయే ముందు చాలా మంది సోషల్ మీడియా స్క్రోలింగ్, రీల్స్‌ చూడటం వంటి అలవాట్లలో మునిగిపోతున్నారు. అయితే వైద్య నిపుణుల ప్రకారం, ఈ అలవాటు శరీరానికి మరియు మానసిక ఆరోగ్యానికి తీవ్ర హానికరమని హెచ్చరిస్తున్నారు.
వైద్యులు చెబుతున్నదేమిటంటే నిద్రకు ముందు ఫోన్‌ స్క్రీన్ చూడడం వల్ల శరీరంలో మెలటోనిన్‌ అనే హార్మోన్‌ ఉత్పత్తి తగ్గిపోతుంది. ఈ హార్మోన్‌ నిద్రను ప్రేరేపించే ప్రధాన పదార్థం. ఫోన్‌, టీవీ, టాబ్లెట్‌ వంటి పరికరాల నుంచి వెలువడే బ్లూ లైట్ ఈ హార్మోన్‌ ఉత్పత్తిని అణచివేస్తుంది. ఫలితంగా మన మెదడు ఇంకా చురుకుగా ఉండి, శరీరానికి విశ్రాంతి తీసుకోవాలనే సంకేతం ఇవ్వదు.
దీంతో నిద్ర ఆలస్యమవుతుంది, నిద్ర నాణ్యత తగ్గిపోతుంది. నిపుణులు చెబుతున్నట్లు నిద్రకు 30 నుంచి 60 నిమిషాల ముందు ఎలక్ట్రానిక్ పరికరాల వినియోగం ఆపివేయడం మంచిది. ఈ సమయంలో పుస్తకాలు చదవడం, ధ్యానం చేయడం లేదా నిశ్శబ్ద సంగీతం వినడం వంటి పద్ధతులు శరీరాన్ని ప్రశాంతంగా ఉంచుతాయి.
నిద్ర సరైన విధంగా లభించకపోవడం వల్ల మరుసటి రోజు బ్రెయిన్ ఫాగ్, చిరాకు, ఏకాగ్రత లోపం వంటి సమస్యలు ఎదురవుతాయి. దీర్ఘకాలంగా ఇలా కొనసాగితే ఆందోళన (Anxiety), డిప్రెషన్, హార్మోనల్ ఇంబాలెన్స్ వంటి సమస్యలు కూడా రావచ్చని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు.
ముఖ్యంగా యువత, విద్యార్థులు రాత్రివేళల్లో రీల్స్‌ చూస్తూ గంటల తరబడి మెలకువగా ఉంటారని వైద్యులు గమనించారు. “ఒక వీడియో చూసి ఆపాలని అనుకున్నా, తదుపరి వీడియో ఆటోమేటిక్‌గా ప్రారంభమవ్వడం వల్ల మనసు ఆకర్షితమవుతుంది. ఇది మెదడు డోపమిన్‌ ఉత్పత్తిని పెంచి, తాత్కాలిక ఆనందాన్ని ఇస్తుంది. కానీ దీని ఫలితంగా నిద్ర వ్యవస్థ గందరగోళమవుతుంది,” అని సైకలజిస్టులు చెబుతున్నారు.
అలాగే నిద్రకు ముందు ఫోన్‌ను మంచం పక్కన ఉంచకపోవడం మంచిదని సూచిస్తున్నారు. స్క్రీన్ టైమ్ నియంత్రణ కోసం ఫోన్‌లో ‘డిజిటల్ వెల్‌బీయింగ్’ లేదా ‘ఫోకస్ మోడ్’ వంటి ఫీచర్లను ఉపయోగించడం, రాత్రి 9 తర్వాత నోటిఫికేషన్లను నిలిపివేయడం వంటి చిన్నచిన్న చర్యలు కూడా చాలా ప్రభావవంతంగా ఉంటాయని చెబుతున్నారు.
మొత్తం మీద, రీల్స్‌ మరియు సోషల్ మీడియా వినోదానికి ఉపయోగపడినప్పటికీ, నిద్ర సమయానికి దాని దుష్ప్రభావాలను గుర్తించి జాగ్రత్త వహించడం చాలా అవసరం. సౌఖ్యమైన నిద్రే ఆరోగ్యానికి మూలం అని వైద్యులు మరోసారి గుర్తు చేస్తున్నారు.
